نام فایل : جريان دوراني در يك اقتصاد 23 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 10

حجم : 121 کیلوبایت

جريان دورانـي در يك اقتصــاد
جريان دوراني
(Circular flow)

در عصرجديد ، عصر بارزترين جلوه هاي تقسيم كار و تخصص ،‌هيچ كس به تنهايي تمام كالاهايي كه احتياجات و خواستهاي او را تأمين نمايد توليد نمي كند. اكثريت قريب به اتفاق مردم در گروههاي توليدي سازمان يافته با يكديگر همكاري مي نمايند. هر فرد به روانه توليد تنها قسمتي و غالباً هم قسمت بسيار اندكي را مي افزايد. در ازاي اين مشاركت در كوششهاي توليدي ، هر فرد درآمدي ، غالباً بصورت دستمزد ،‌حق الزحمه ، حقوق يا سود دريافت مي دارد. با اين پول ،‌ او ممكن است كالاها و خدماتي را كه توسط ديگران ،‌ سازمانهاي تجارتي و يا مؤسسات دولتي توليد شده خريداري كند. بنابراين انسان به عوض كوشش براي توليد تمامي كالاهاي مورد استفادة خود ، از طريق عرضه خدمات خود به يكي از سازمانهاي توليدي درآمدي به دست مي آورد و اين درآمد را در تحصيل آنچه در ابتدا خواستار بوده و اينك با همكاري افراد بسيار و معمولاً به رهبري و هدايت يك مدير اقتصادي توليد شده به كار مي اندازد. اين جريان دوراني فعاليتهاي اقتصادي امروزه در تمامي نظامهاي اقتصادي ملاحظه مي شود.
خدمات توليدي
هزينه هاي پولي
انسان
سارمانهاي توليدي
كالاهاي شده و خدمات
پاداشهاي پولي
از اين رو ، انسان در تأمين درآمد ناگزير است ظرفيت توليدي خود را در روانه هاي سازمان يافته توليدي به كار اندازد. لكن استخدام هر فرد بستگي دارد به تصميمات مدير اقتصادي (صاحبان صنايع ،‌عرضه كنندگان يا مؤسسات دولتي) و اين تصميمات به نوبه خود با تقاضاي كالاها و خدماتي كه مي بايد توليد يا عرضه گردند در ارتباط است و تقاضا بستگي دارد به ظرفيت و تمايل خرج درآمد (يا درآمد متراكم شده) براي خريد اين كالاها. اگر تقاضايي نباشد ، توليدي (دست كم در دوره طولاني) در كار نخواهد بود و بنابراين هيچ گونه اشتغالي براي ظرفيت توليدي و هيچ گونه درآمدي هم تحقق نخواهد يافت. درصورتي كه تقاضا زياد و رو به افزايش باشد وسايل توليدي مي بايد توسعه يابد. كارخانجات ، ماشين آلات ،‌ ابزار كار جديد ، مواد اوليه و كارگر اضافي مورد احتياج خواهد بود و اينها مستلزم سرمايه گذاريهاي جديد است.
سرمايه گذاريهاي اضافي تنها درصورتي كه از درآمدهاي قبلي پس اندازهايي شده باشد و وجوه مورد نياز از طريق اعتبارات بدست آيند ، امكان پذير تواند بود. در عمل ، سرمايه گذاريهاي جديد تنها درصورتي انجام مي پذيرد كه منافع اقتصادي مورد انتظار به اندازة كافي زياد باشد و به قدر كفايت استفاده از وجوه لازم را براي گسترش وسايل توليدي مطلوب جلوه دهد. صاحب سرمايه بايد تصميم بگيرد كه آيا مي خواهد قابليت انعطافي را كه داشتن دارايي هاي آماده (مانند پول نقد) كه به وي اجازه مي دهد كه براي هر منظوري كه مي خواهد استفاده كند قرباني كند يا نه؟
اين وضع كه اصطلاحاً « نقدينگي » ناميده مي شود ،‌ هنگامي كه دربارة سرمايه گذاري تصميم گرفته شد و سرمايه ها واگذار گرديد ازبين مي رود. اگر انتظار عوايد پر سود به اندازة كافي زياد نباشد ، صاحب سرمايه يا وام دهنده رضايت حاصل از تملك پول نقد خود را بر سرمايه گذاري ترجيح خواهد داد. معمولاً نرخ بهره به عنوان يك شاخص سطح انتظارات به كار مي آيد.
در اينجاست كه به همبستگي نزديك فعاليتهاي اقتصادي پي مي بريم : در آمد به اشتغال بستگي دارد؛ اشتغال بسته به تقاضاي كالاهايي است كه توليد مي شود؛ تقاضا بستگي دارد به تمايل به خرج درآمد حاصله كه قسمتي از آن ممكن است پس انداز شود. اينچنين پس اندازها موقتاً از جريان دوراني خارج مي شود ولي ممكن است مجدداً بصورت هزينه هاي سرمايه اي وارد جريان گردد. همچنين سرمايه گذاري بستگي دارد به ميزان جاذبة منافع مورد انتظار كه اين نيز به نوبه خود با تقاضاي كالاهايي كه توليد مي شود ارتباط مي يابد.
نقش عـرضة سرمايه اهميت سرمايه گذاري براي اشتغال ، درآمد و مصرف سرچشمه مسائل بسياري در علم اقتصاد جديد است. واژة «
سرمايه گذاري
» در علم اقتصاد به مفهوم وجوه سرمايه اي اضافي كه در مقاصد توليدي به كار مي رود استعمال مي شود. بدين مفهوم ، خريد يك خانة‌ قديمي سرمايه گذاري محسوب نمي شود ، بلكه تنها تحويل يا تعويض سرمايه گذاري شخص ديگري است كه وقتي خانه جديداًساخته مي شد ، انجام پذيرفته است. روانة سرمايه گذاري حاكي از آن است كه پول يا دارايي ها از جريان دوراني كالاها و خدمات خارج نشده بلكه براي ايجاد وسايل توليدي جديد يا اضافي به مصرف رسيده يا اينكه پولها و داراييهايي كه از جريان دوراني كالاها و خدمات به كنار گذارده شده بودند و اينك دوباره به جريان دوراني باز مي گردند.
كمتر از 400 سال قبل ،‌ عدم تساوي عرضة سرمايه در ممالك مختلف جهان نسبتاً اندك بود. لكن ، سرمايه گذاريهاي جديد در ممالكي كه اكنون توسعه يافته شمرده مي شوند ، كارخانجات و ماشين آلات تازه اي بر اقتصاد اين ممالك افزود ، روشهاي فني پيشرفته را بوجود آورد و ارتباطات و حمل و نقل را بهبود بخشيد. در حالي كه ، در ممالك ديگر وجوه سرمايه اي اندك و تقريباً ثابت ماند. عرضة سرمايه هاي جديد بر فعاليتهاي توليدي اثر مطلوب بخشيد. نسبت سرمايه به كار بالا رفت و قابليت توليد كار و كل محصول نهايي را افزايش داد. گسترش جديد اقتصاد،تقاضاي اضافي براي كالاهاي سرمايه اي بوجود آورد و هزينه نگاهداري اضافي را الزام آور ساخت. اين خود احتياج به سرمايه گذاريهاي بيشتر و عرضه پول فراوانتر را ايجاد نمود و ضرورت سرمايه گذاريهاي بيشتري را نيز به شكل تعليم و تربيت و كار آموزي براي افراد بشري نمايان كرد. بدينسان، شكافي بين سطوح و بنيانهاي اقتصادي ممالك جهان به وجود آمد كه در طي زمان وسيع تر و عميق تر گرديد.
انقلاب صنعتي امكانات بيشتر و متنوعتري را كه تا آن زمان بي سابقه بود براي سرمايه گذاريهاي جديد عرضه داشت، ولي مقداري كه به وجوه سرمايه اي جديد اضافه شد در مناطق مختلف جهان بسيار متفاوت بود. در نتيجه فعاليتهاي توليدي و سطح زندگي به شكل نابرابري توسعه يافت.در شرايط اشتغال كامل، سرمايه گذاري جديد مي بايد از محل پس اندازها يا از عباراتي كه مبتني بر پس اندازهاي تراكم يافته است، تأمين گردد. در اقتصادهايي كه نيروي كار در وضع اشتغال كامل قرار ندارد، سرمايه گذاريهاي جديد ممكن است از طريق استفاده كاملتر و اشتغال منابع عملي شود.
در ممالكي كه از لحاظ صنعتي پيشرفته تر هستند بررسيهاي خاص به روشن نمودن علت عرضة كم يا ناچيز سرمايه كه غالباً از نتايج مصرف يا پس انداز قليل، استهلاك و فرسودگي با سوانح طبيعي و جنگ ميباشد، كمك نموده است. اقتصاد دانان و مهندسان فني در توسعه روشهاي سرمايه
–
پس انداز موفق بوده اند. ممالك كمتر توسعه يافته با انتخاب نا خوشايندي روبرو هستند: يا بايد براي تشكيل سرمايه هاي جديد مصرف را كاهش دهند و پس انداز را افزايش كه اين خود مستلزم پايين آوردن سطح زندگي در زمان حال و تأمين سطح زندگي بالاتر در آينده است و يا اينكه در سطح كنوني بمانند و به افزايش بطئي آن راضي باشند. بديهي است كه انتخاب شق اول احتياج به فداكاري و گذشت دارد و معمولاً تنها از طريق دولتهاي مقتدر و با نفوذ مي تواند اعمال گردد، حال آنكه انتخاب شق دوم كه گرچه كمتر رضايتبخش است و طبيعتاً مردم پسندتر است حدود ناچيزي براي پيشرفتهاي آتي تعيين مي كند. در گذشته، بسياري از ممالك پيشرو كنوني از جمله ايالات متحده آمريكا در مراحل اوليه توسعه صنعتي خويش متكي بر عرضه سرمايه هايي بودند كه از منابع خارجي تدارك مي گرديد. لكن اين چنين جريان سرمايه خارجي ، تنها در صورتي امكانپذير خواهد بود كه سرمايه گذاران از سرمايه گذاري در كشور در حال توسعه انتظار منافع بيشتري از سرمايه گذاري در كشورخود داشته باشند و شرايط سياسي و اجتماعي در ممالك خارجي اهميت بيشتري براي چنين سرمايه گذاريها فراهم آورد.
در قرن ما . جنگها و پيشرفت در ارتباطات و مخابرات، مردم كثيري را در سراسر جهان از سطح زندگي برتر كشورهاي توسعه يافته آگاه ساخته و اين آگاهي در آنان ميل به بهبود بهره و نصيبشان را كه اعتقاد دارند شايسته استفاده از آن مي باشتد، برانگيخته است. لكن بسياري از اين مناطق به قدري فقيرند كه مصارف كالا هاي ضروري ، پس انداز براي تشكيل سرمايه مورد نياز را اجازه نمي دهد.از سوي ديگر، در دنيايي پر تلاطم و تحول به دست آوردن سرمايه خارجي براي آنها با اشكال مواجه است. سازمانهاي بين المللي نظير«بانك جهاني ترميم و توسعه»
1
، «موسسه مالي بين المللي»
2
...