نام فایل : مقبره‌هاي استان مازندران 32 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 30

حجم : 2027 کیلوبایت

ساري
موقعيت جغرافيايي
ساري مركز استان مازندران ، از شمال به درياي خزر ، از جنوب به سلسله جبال البرز و استان سمنان ، از مشرق به نكا و بهشهر ، از مغرب به شهرستان‌هاي قائمشهر ، جويبار و سوادكوه منتهي مي‌شود. اين شهرستان داراي وسعتي بالغ بر 3922 كيلومتر مربع و در 53 درجه و 5 دقيقه طول جغرافيايي و در 36 درجه و 4 دقيقه عرض جغرافيايي قرار دارد. ساري داراي آب و هواي معتدل و مرطوب است. شهرستان ساري از نظر ناهمواري به دو قسمت كوهستاني كه به رشته‌كوه‌هاي البرز ختم مي‌شود از مهم‌ترين ارتفاعات آن كوه خليفه و كوه سفيد هستند. پوشش گياهي در ارتفاعات بلند به صورت چمنزار و مراتع بوده و به دنبال آن پوشش جنگلي متراكم با انواع درختان پهن برگ كه در كمربند‌هاي مختلف كوهپايه‌هاي كم ارتفاع گسترش دارد و سپس به اراضي مزروعي و باغ‌هاي جلگه‌اي ختم مي‌شود.
پيشينه تاريخي :
ساري مركز تبرستان در سير پرفراز و نشيب تاريخ ايران همچون نگيني سبز در ديار اسطوره‌ها خاطرات تلخ و شيرين را به گواه فرهنگ و تاريخ استوارش همراه كرده است. وجود تپه‌هاي با ارزش دوران پيش از تاريخ ، تاريخي و اسلامي ، قلعه‌هاي كهن و عمارت‌هاي شگرف ، ساختمان‌هاي با عظمت ، حمام‌هاي قديمي ، آب انبارها و تاسيسات با شكوه مقر اسپهبدان در بخش دو دانگه اين شهرستان ، وجود دانشمندان و هنرمندان بزرگ منبت كار چون استاد احمد نجار ساروي ، استاد حسين بن احمد ساروي ، استاد محمد بن استاد حسين ساوري كه شاهكارهاي كم نظير منبت كاري را در ايران و مازندران در عصر تيموري به يادگار گذاشته‌اند ،‌ هويت تاريخي شهر «زادراكرتا» كهن يا ساري كنوني را تشكيل مي‌دهند.
زادراكارتا ،‌تامبراكس ، سارويه و ساري واژه‌هايي هستند كه زمان هخامنشيان تا روزگار ما به ساري كنوني اطلاق مي‌شده است. كشف بي‌شمار ظروف سفالي و فلزي از هزاره‌هاي گذشته و همينطور كشف سكه‌هايي با علامت
(TAM)
كه از روزگاران اشكاني به جاي مانده تا كشف ظروف فلزي عصر ساساني در ساري گواه اين مطلب است كه ساري كنوني قبل از زمان ساسانيان شهري آباد و از مهم‌ترين شهرهاي تبرستان و مركز حكومتي آن بوده است. اگرچه برخي محققين بنياد شهرساري را از اقدامات فرخان بزرگ مي‌دانند ، ولي با مرور تاريخ مازندران مي‌توان باور داشت كه ساري كنوني بر روي ويرانه‌هاي شهري ساخته شده كه از قرون ما قبل از اسلام مركز ايالت شمالي ايران بوده است.
برج رسكت
برج رسكت با نقشه مدور در بخش دو دانگه شهرستان ساري و در محدوده حكومتي اسپهبدان باوندي سر بر آسمان مي‌سايد. اين بنا هم به عنوان مقبره يكي از شهرياران آل‌باوند (احتمالاً هرمزد) و هم به عنوان ميل راهنما ياد شده است. از جمله‌ ويژگي‌هاي اين بنا علاوه بر تاريخ معماري و تزيينات آجري، كتيبه تزييني آن است كه به خط كوفي مشجر در بدنه بنا مشاهده مي‌شود. اين برج متعلق به اوايل اسلام و از اولين بناهاي اسلامي در خطه شمال ايران است.
برج مقبره‌اي امامزاده عباس ساري
اين بنا در محله آزاد گله و در شرق رودخانه تجن واقع است. برج متعلق به قرن نهم هجري قمري و مدفن سه تن از سادات است. ساختمان اصلي مقبره داراي نقشه هشت ضلعي است و با گنبد رك دوپوش ساخته شده از تزيينات مهم اين مجموعه علاوه بر تزيينات معماري ساختمان برج مي‌توان به كاربرد تزيينات منبت كاري بر روي در و صندوق آن اشاره كرد. منبت كاري زيباي صندوق چوبي آن از كم نظير‌ترين يادگارهاي به جا مانده عصر تيموري در مازندران است. اين صندوق توسط شمس‌الدين احمد نجار ساروي ساخته شده است.
برج آرامگاهي امامزاده يحيي
اين بنا در مركز شهر ساري قرار دارد. برج بر روي قبور يحيي ، حسين و خواهرشان سكينه ـ از فرزندان مير قوام‌الدين مرعشي ـ با نقشه مدور و گنبد دوپوش كه پوشش خارجي آن به شكل رك يا هشت ترك است ، ساخته شده است. از تزيينات اين بنا مي‌توان به قرنيس‌هاي سينه كفتري و طاق‌هاي تزييني اشاره كرد. تزيينات وابسته به معماري اين برج آرامگاهي ، در ، نورگير و صندوق منبت كاري شده آن است كه مورد اخير با دو شيوه نقاشي روغني (لاكي) و هنر منبت كاري تزيين گشته كه احتمالاً مي‌توان آن را از اولين نمونه‌هاي باقي مانده نقاشي چوب در ايران نام برد.
برج آرامگاهي سلطان زين العابدين
اين بنا در مركز شهرساري در كنار برج امامزاده يحيي و متعلق به قرن نهم هجري است. در داخل اين بنا قبر سلطان زين‌العابدين مرعشي و چند نفر ديگر از نوادگان مدير قوام الدين مرعشي قرار دارد. برج مذكور با نقشه مربع و گنبد رك و به صورت دوپوش ساخته شده است. قسمت‌هايي از كاشي آبي فيروزه‌اي در قسمت داخل و بيروني بنا باقي مانده كه حكايت از كاربرد فراوان آن در بناهاي عصر تيموري مازندران دارد. صندوق چوبي منبت كاري شده از ديگر تزيينات وابسته به معماري اين بنا بوده كه در جريان آتش سوزي دهه‌هاي گذشته دچار آسيب ديدگي شديد شده است.
برج آرامگاهي امامزاده صالح مرزرود
اين برج در 15 كيلومتري شمال شهرستان ساري و در شرق بلوار ساري ـ دريا ، كنار رودخانه تجن قرار گرفته است. بنا با نقشه مربع و داراي گنبد رك (هشت ترك) و به صورت دوپوش ساخته شده است. علاوه بر تزيينات خارجي بنا ، تزيينات منبت كاري درها و صندوق آن از جمله شاهكارهاي هنري عصر تيموري به شمار مي‌رود.
برج امامزاده ابراهيم قاسم خندق
برج آرامگاهي امامزاده قاسم در شمال غرب شهرستان ساري و در غرب روستاي عيسي خندق قرار دارد. با توجه به متن كتيبه صندوق كه در گذشته قرائت شده بنا متعلق به قاسم از نوادگان موسي‌بن جعفر بوده كه به غلط رايج از آن به عنوان امامزاده عيسي نام مي‌برند. برج داراي نقشه كروي شكل بوده كه با ايجاد منطقه انتقالي گنبد هشت ترك (رك) در بخش خارجي بنا و با پوشش كروي دوم در بخش داخلي شكل گرفته است. در ورودي بنا و در ضلع شرقي منطقه مياني بدنه بنا فرو رفتگي‌هاي مستطيل شكل وجود دارد كه در داخل بعضي از آنها كاشي‌هاي آبي رنگ دوره تيموري خودنمايي مي‌كند. از تزيينات اين بنا مي‌توان به آجر كاري سينه كفتري ، تزيينات طاسي شكل كه به صورت نيم دايره اجرا شده‌اند و كاربرد كاشي‌هايي با تزيينات هندسي بر روي آن اشاره كرد. در روي كتيبه‌هاي صندوق ، نام امامزاده قاسم ، نام نجار (استاد شمس‌الدين بن محمد دين توزاد) و تاريخ 856 هـ .ق نوشته شده است.
برج آرامگاهي درويش فخرالدين گلما
اين بنا در مركز روستا گلما از بخش مياندورود ساري واقع است. برج داراي ويژگي‌هاي معماري برج‌هاي مقبره‌اي عصر تيموري است كه در سراسر قلمرو شمالي ايران نمايان هستند. برج آرامگاهي درويش فخرالدين با نقشه چهارضلعي و گنبد هشت ترك (رك) در عصر تيموري با مصالح آجر و گل و آهك ساخته شده است. تزيينات سينه كفتري و طاسي شكل به همراه كاشي كاري بوده كه در قسمت فرورفتگي‌هاي مستطيل شكل بنا قرار گرفته ، از جمله آرايه‌هاي تزييني اين بنا را تشكيل مي‌دهند. اين برج در سال‌هاي گذشته مرمت شده است.
شاطر گنبد
برج آرامگاهي شاطر گنبد در جنوب شرق روستاي بالادزا و در حاشيه غربي رودخانه تجن واقع است. اين بنا داراي نقشه چهار گوش و گنبد دو پوش است كه پوش بيروني آن به شكل هشت ترك (رك) بوده و بر بالاي بناي مربع شكل قرار دارد. از جمله تيينات اين بنا تزيينات سينه كفتري است كه در منطقه انتقالي بدنه به گنبد قرار دارد. در اضلاع مختلف بدنه بنا فرورفتگي‌هاي متعددي قرار گرفته كه با توجه به نمونه‌هاي مشابه ، اين بخش ها داراي كاشيكاري بوده‌اند. بناي شاطر گنبد داراي مشخصه معماري بناهاي تيموري مازندران است.
برج آرامگاهي امامزاده علي‌اكبر
...