نام فایل : متغیرها-12-ص
فرمت : .doc
تعداد صفحه/اسلاید : 11
حجم : 67 کیلوبایت
مقدمه
يكي از مباحث مهم تحقيق، انواع متغيرها و مقياسهاست. متغيرها در تعاريف مختلف، به عواملي اطلاق ميشوند که ثابت نبوده، در يک مجموعه1 و يا در ارتباط با پديدههاي ديگر، ميتوان آنها را جايگزين عوامل معيني که هممقدار باشند، کرد.
درباره مطالعات پژوهش، متغيرها عبارت از عوامل تأثيرگذاري هستند که نقش و ارزش و ميزان تأثير آنها ثابت نيست؛ اما در عين حال، ميتوان اثرگذاري آنها را اندازه گرفت. از اين رو، متغيرها عواملي هستند که بر پديدهها و بر يکديگر، تأثير ميگذارند؛ ولي ارزش و ميزان تأثيرشان ثابت نيست و نقش آنها، پايدار نيست؛ اما قابل اندازهگيري هستند. بعد از شناسايي متغيرهاي تحقيق که سنگ بناي پژوهشند، چون اندازهگيري آنها به يک صورت ممکن نيست، لزوم پرداختن به مقياسها ضروري ميشود که عبارتند از مجموعه قواعدي براي انتساب آزمودنيها به مقولهها يا اعداد به آزمودنيها (
Baron & Kenney
2001
p
51) که اين دو مبحث را در اين بخش پي ميگيريم.
سازه، مفهوم و متغير
مفهوم،2 تجريدي از رويدادهاي قابل مشاهده است که معرف شباهتها يا جنبههاي مشترک ميان آنهاست. مفاهيم، واژههايي انتزاعي هستند که براي توضيح دادن و يا معنا دادن به تجربيات، از آنها استفاده ميکنيم؛ براي مثال، «پيشرفت تحصيلي»، مفهومي است که ميتوان آن را از طريق عملکرد (نمرههاي کلاسي) دانش آموزان در درسهاي مختلف، مشاهده کرد(
Carver& etal ,
1990
p
52).
برخي واژهها مثل انگيزش، هوش، خود، اضطراب و قابليت اجتماعي، به صورت مستقيم قابل مشاهده نميباشند. اين مفاهيم پيچيده که در سطح بالايي از تجريد (انتزاع) قرار دارند، سازه3 ناميده ميشوند. سازهها غالباً از نظريهها مشتق ميگردند. «قابليت اجتماعي»، يک سازه است؛ زيرا از يک سو به مهارتهاي اجتماعي، شناختي و عاطفي و از سوي ديگر، به فرآيند اجتماعي شدن و تجربههاي اجتماعي در روابط ميان فردي، اشاره دارد. مشاهده قابليت اجتماعي، تنها با ايجاد شرايط خاص و با کمک متغيرها، امکانپذير ميگردد (بازرگان و ديگران، 1385، ص 39).
پس به مفاهيم انتزاعي و مشاهدهناپذيري که از روي آثار آنها به وجودشان پي ميبريم، سازه گفته ميشود؛ مثل هوشياري و اضطراب که ما از علائم و رفتار يک فرد ميفهميم که شخص، در حال حاضر، هوشيار است يا مضطرب.
تعريف متغير4
متغير از نظر لغوي به معني چيزي است که تغيير ميکند، اما در فعاليتهاي تحقيقي، متغير ويژگيهايي دارد که بايد مورد مطالعه قرار گيرند و تعريف عيني آن، عبارت است از: ويژگيها و خصايصي که مقادير مختلفي را قبول ميکند و يا ارزشهاي مختلفي را ميتوان به آنها نسبت داد. جنسيت، سن، ميزان درآمد، هوش، استعداد و مذهب نمونههايي از متغيرها هستند (رمضان، 1388، ص 119). همچنين متغير عبارت است از ويژگي واحد مورد مشاهده و يا متغير کميتي است که ميتواند از واحدي به واحد ديگر يا از شرايطي مشاهده به شرايط ديگر، مقادير مختلفي را اختيار کند و به بيان دقيقتر، متغير، نمادي است که اعداد يا ارزش ها به آن منتسب ميشوند؛ مثلاً نمرات حاصله از آزمون پيشرفت تحصيلي، يک متغير است؛ زيرا از فردي به فرد ديگر متفاوت است و يا حداقل تمام افراد، نمره يکساني از آن به دست نميآورند.
تبديل مفهوم انتزاعي به تعريف عملياتي
براي تبديل يک مفهوم انتزاعي به تعريفهاي عملياتي، بايد نکات زير را در نظر گرفت:
1. بررسي تعريفهاي عملياتي ارائه شده، براي پديده مورد نظر در تحقيقات قبلي.
2. انتخاب يا تدوين مناسبترين تعريف عملياتي.
3. انتخاب بهترين شيوه اندازهگيري متغير تعريف شده.
در بيان تعريف عملياتي، اين سؤال نيز مطرح ميگردد: آيا تعريف عملياتي مورد نظر، معرف واقعي مفهوم يا سازه مورد مطالعه در تحقيق ميباشد؟ پاسخ به اين سؤال، اعتبار تعريف عملياتي را مشخص ميکند. به طور خلاصه، براي تعريف عملياتي يک سازه، بايد متغيرهاي معرفي را که نشانگر اين سازه ميباشند، مشخص کرد.
انواع متغيرها
متغيرها را ميتوان به صورتهاي مختلف دستهبندي کرد. اين صورتها عبارتند از:
...
مبلغ قابل پرداخت 25,700 تومان