نام فایل : آب 15 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 12

حجم : 51 کیلوبایت

الف – طرح مسئله
آب در روابط سياسي و بين المللي نقش مهمي و حياتي پيدا كرده است عده اي از محققان و كارشناسان معتقدند در سالهاي آتي ، آب از نظر سياسي ، اقتصادي و بين المللي همان نقش نفت در سالهاي اول 1970 را خواهد داشت و به يكي از عوامل ايجاد تنش يا آرامش در جهان و در منطقه خاورميانه و خليج فارس مبدل خواهد شد آب هم اكنون منشاء بروز اختلافات مرزي و اساسي موضع گيريهاي خصمانه يا دوستانه برخي كشورهاي خاورميانه و خليج فارس شده است در برخي ديگر از كشورها آب به ابزار و حربه اي سياسي جهت اعمال مقاصد و اجراي منافع خود شده است از اين فراتر به اعتقاد برخي از سياستمداران منطقه خاورميانه در سالهاي آتي مشاهده بروز در گيريهاي مسلحانه بر سر نحوه مديريت و تقسيم بندي منابع آبي مشترك خواهد بود و به همين سبب موضوع تقسيم بندي منابع آب يك مسئله امنيتي تلقي و جزء حوزه منافع ملي شمرده مي شود .
1
بحران آب ، نقش فزايندحساس و تقريبا ناشناخته آن به ويژه در مناطق پر آشوبي چون خاورميانه از جمله اهم مسائل زيست محيطي است كه در دهه هاي 1980 ، 1990 به توزيع در كانون توجه تمركز يافته مجامع بين المللي و نقصان تيزبيني جهاني قرار گرفت خاورميانه كه بخش عمده ذخايرنفت جهان را داراست همواره با مشكل كم آبي روبروبوده است افزايش روز افزون جمعيت اين كمبود را تشديد مي نمايد اغلب كشورهاي اين منطقه داراي آبهاي سطحي و زير زميني مشترك هستند كه بهره برداري از آنها همواره منازعات مختلفي را در منطقه بوجود آورده است .
2
بحران آب اگر چه ابعاد جهاني داشته و گريبانگير جوامع بسيار است ، اما شايد در هيچ جاي ديگري به اندازه خاورميانه تاثير سياسي اقتصادي و امنيتي نداشته است وهمچنين اين موضوع تاكنون مورد توجه دقيق يا لااقل آشكار كشورهاي ديگر و سازمانهاي بين المللي قرار نگرفته است واز نظر تاريخي آب هميشه يك منبع عمده توليد خشونت بوده وهنگامي كه با خصومتهاي قومي اختلافات ارضي و مرزي و تعرضات سياسي و مذهبي نيز امتزاج يافته ، دروراي مسائل اقتصادي قرار گرفته است و به حربه اي سياسي در معادلات منطقه تبديل گرديد كه هر لحظه توان برافروختن آتش جنگي فراگير را داشته است .
3
آب هميشه يك منبع درگيري در خاورميانه بوده ونزاع بر سر آب در اين منطقه ، به صورت بازي با مجموعه صفر است . اگر چه انگيزه اي براي ايجاد يك رژيم امنيتي راجع به مساله آب در خاورميانه آنچنان قوي نبوده است ولي اين امر در آينده قطعا انگيزه قوي براي همكاري و كشمكش ميان كشورهاي خاورميانه در زمينه آب خواهد بود .
4
بنا به گفته توماس تاف مدير طرحهاي آبهاي خاورميانه در امريكا ، افزايش جمعيت و حساسيت بحران كم آبي در خاورميانه به حدي است كه در 20 سال آينده اين منطقه با جمعيتي حدود 200 ميليون نفر از تامين آب مورد نياز كشاورزي صنعتي و آشاميدني خود ناتوان خواهد بود . بر همين اساس ، مدتهاست كه امنيت آبها در زمره امنيت ملي كشورهاي خاورميانه در آمده است امنيت آبي و غذايي بخصوص از دهه 60 به بعد – توجه بسياري از كارشناسان اقتصادانان سياستمداران و استراتژيستهاي جهاني را به خود جلب كرده است و شدت بحران كم آبي در اين منطقه منافع بسياري از قدرتهاي جهاني را نيز به مخاطره انداخته است .
5
ايالات متحده امريكا در طول چندين دهه تلاش در حفظ سلطه سياسي – اقتصادي خود بر خاورميانه امكانات علمي دانشگاهي خود را در مواجهه با مسائل آبي منطقه به كار گرفته است از مدتها پيش وزارت امور خارجه امريكا و به ويژه از نزديك مسائل مربوط به آب را تعقيب مي كنند.
6
پطروس غايي كه چند دهه رهبري ديپلماسي مصر را بر عهده داشت و يك دوره حساس هم هدايت سازمان ملل را عهده دار بود ، بارها اعلام كرده است كه جنگ آينده خاورميانه جنگ آب خواهد بود . شاه حسين نيز گفته بود « تصور نمي كنم كه ديگر كشورم هرگز با اسرائيل وارد جنگ شود مگر به خاطر آب »
7
انور سادات رييس جمهور سابق مصر هم دوره هاي 1979 و چند روزه پس از امضاي قرار داد كمپ ديويد گفت : « تنها چيزي كه مي تواند دوباره مصر را به جنگ بكشاند آب است »
8
از اوايل دهه 1980 دستگاههاي اطلاعاتي ايالات متحده امريكا اعلام داشتند كه لااقل در ده نقطه از جهان احتمال بروز جنگ بر سر مسئله نقصان آبهاي مشترك و توزيع ناعادلانه آنها وجود كه بيشتر اين مناطق در خاورميانه قرار دارند .
9
آب در جنگ بزرگ اعراب و اسرائيل در سال 1967 در جنگ خونين اردن در سال 1970 ، در تجاوز اسرائيل به لبنان در سالهاي 1978 ، 1982 و اشغال بلندهاي جولان در منازعات شمال و جنوب سودان ودر گسترش اختلافات اين كشور با مصر و نيز در افزايش تشنج در روابط سورت و تركيه وعراق و بالاخره در فرايند سازش اعراب و اسرائيل نقش قابل توجهي داشته است كه در جاي خود به تفضيل بازگو خواهد شد .
...