نام فایل : تعامل حرفه كتابداري و اطلاع رساني با فرايند جهاني شدن 30 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 40

حجم : 145 کیلوبایت

تعامل حرفه كتابداري و اطلاع رساني با فرايند جهاني شدن
چکيده
جهاني شدن، جوانب مختلف جوامع بشري را با تغيير و تحولات وسيعي رو به رو ساخته است. علوم کتابداري و اطلاع رساني نيز به عنوان شاخه اي از علوم اجتماعي تحت تاثير اين تغيير و تحولات قرار گرفته است. در اين مقاله با بررسي جهاني شدن، تعاريف و حيطه تاثيرات آن به صورت اخص به رابطه اطلاعات و جهاني شدن پرداخته مي شود. اطلاعات گرايي به عنوان مفهومي نوين مورد توجه قرار گرفته و در ادامه مقاله فرصت ها و چالش هاي جدي پيش روي کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتي در تعامل با جهاني شدن تجزيه و تحليل شده است. سرانجام، راهکارها و پيشنهاداتي به عنوان راه حل مسائل موجود به صورت مجزا براي دست اندرکاران تصميم گيري کلان، اساتيد و گروههاي کتابداري و اطلاع رساني و دانشجويان علوم کتابداري و اطلاع رساني ارائه شده است.
کليد واژگان: جهاني شدن، اطلاعات گرايي، علوم کتابداري و اطلاع رساني، کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتي ، راهکارها و پيشنهادات
Library and information profession how interacts with Globalization process
Abstract
Globalization has mad crucial changes in any aspects of human societies. Library and information science as a branch of social science influenced by these changes. In this article I discussed globalization and its definitions and its influences on communication and information processes. In addition, I concerned informatization as a new concept in globalization which appear to be important to be discussed. In the rest parts of article, opportunities and challenges resulted in interaction with globalization for library and information centers has been reviewed. Finally, strategies and recommendations separately for involved institution and peoples, LIS departments and faculties and students has been provided.
Keywords:
Globalization, Informatization, Library and information science, libraries and information centers, strategies and recommendations
مقدمه
جهاني شدن واژه اي است كه تغييرات چشمگير در بسياري از عرصه هاي حيات بشري را در بطن خود مي پروراند. به دنبال اين فرايند سياست، امنيت،‌ اقتصاد،‌ تجارت، فرهنگ،‌ هويت، ارتباطات،‌ فناوري، اطلاع رساني،‌ محيط زيست،‌ منابع طبيعي و تعاريف اجتماعي و سياسي و فرهنگي همگي شكل و نمود جديدي پيدا كرده است. رولند رابرتسون مي گويد:‌ جهاني شدن،‌ جهان شمول شدن صفات خاص و خاص شدن جهان شمولي هاست (اسلامي، 1382).
شناخت وجوه جهاني شدن و تاثير آن بر نظام ها و نهاد هاي اجتماعي، عرصه تحقيقاتي و قلم فرسايي جديد و گسترده اي را پديد آورده و ذهن پژوهشگران و صاحبان انديشه را به خود مشغول كرده است. علوم كتابداري و اطلاع رساني نيز به منزله يك علم از شاخه علوم اجتماعي (موكهرجي،‌ 1382)،‌ كتابخانه ها و مراكز اطلاعاتي به مثابه نهادي اجتماعي و حرفه كتابداري و اطلاع رساني به عنوان يك حرفه از تاثيرات جهاني شدن در امان نمانده است. بنابراين بررسي طرز تعامل اين عرصه اجتماعي با پديده جهاني شدن مي تواند مسيرهاي حركت برنامه ريزان و دست اندركاران آن را در عصر جديد تبيين كند.
در اين مقاله ابتدا جهاني شدن تعريف و روند آن به اجمال بررسي مي شود، نقش اطلاعات در فرايند ها و مسائل جهاني به عنوان پيش زمينه فعاليت کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتي تجزيه و تحليل مي شود. در ادامه زمينه هاي فعاليت و چالش هاي پيش روي اين مراکز به بحث گذاشته مي شود. قسمت پاياني مقاله به ارائه راهکارها و نتيجه گيري کلي اختصاص مي يابد. اين مقاله از سه جهت مي تواند مفيد تلقي شود: نخست، افزايش اهميت اطلاعات در معادلات جهاني توجهات بيشتري را به مراکز مربوطه جلب کرده است که به عنوان يک حوزه تحقيقاتي مي تواند مورد توجه پژوهشگران قرار گيرد. دوم، کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني در مقابل فرصت ها و چالش هاي جديدي قرار گرفته اند. که بررسي آن ها و ارائه راهکارهاي مناسب ضروري است. و سرانجام اينكه آينده حيات حرفه اي کتابداران و اطلاع رسانان به تعامل با پديده هاي جديد و طرز برآيند آنها بستگي خواهد داشت.
جهاني شدن
واژه جهاني شدن سيالي روز افزون کالا، خدمات، مشاغل، فناوري ها و سرمايه در سرتاسر جهان را توصيف مي کند. جهاني شدن يک پيشرفت جديدي نيست بلکه گام هاي آن در نتيجه پيشرفت فناوري هاي نوين به ويژه در عرصه ارتباطات از راه دور سريع تر شده است (
Globalization, 2002
).
در فرهنگ هايپرديکشنري جهاني شدن به منزله رشد در مقياس جهاني تعريف شده است (
Hyperdictionary, 2002
). در برخي موارد جهاني شدن به منزله تجانس جهاني تعبير شده است که از اواخر دهه 1960 فرايند جهاني شدن در عرصه هاي مختلف اقتصادي، سياسي و فرهنگي متجلي شده است. جهاني شدن ترکيب جهاني توافقات تجارت آزاد، شبکه جهاني و يکپارچگي بازارهاي مالي رقابتي که مرزها و فاصله ها را پاک کرده و دنيا را به عنوان يک واحد کل متحد ساخته است (رابرتسون، 1379).
هرچند که واژه جهاني شدن ظاهرا به پديده اقتصادي اشاره دارد. اما عواملي وجود دارد که تاثيرات جهاني شدن را اجتماعي و فرهنگي تر مي سازد. ايده ها، آيين ها، حرکات فرهنگي و قبيل آن همگي به دنبال مبادلات کالاها بر فراز مرزهاي ملي حرکت مي کند (
Kluver, 2000
).
در عرصه فرهنگي با افزايش روزافزون ارتباطات، رسانه ها، ماهوارها بر صحت اين نظريه که تجانس فرهنگي در حال وقوع است مهر تاييد زده مي شود. از طرف ديگر عده اي معتقدند که جهان به استقبال برخورد فرهنگ ها و تمدن ها پيش مي رود. جهاني شدن شامل تراکم دنيا به عنوان يک کل و از طرف ديگر افزايش سريع در اجماع و پايه گذاري فرهنگ جهاني تلقي مي شود. بطوريکه همگون سازي به عنوان يکي از ويژگي هاي جهاني شدن ميليون ها فرصت شغلي ايجاد کرده و باعث شده است که حدود دو تريليون دلار سرمايه از کشورهاي ثروتمند از طريق سهام، سرمايه گذاري در اوراق قرضه و وام هاي تجاري به کشورهاي فقير و در حال توسعه منتقل مي شود. البته نبايد از ياد برد که فرار سرمايه ها و مغزها از کشورهاي فقير به کشورهاي ثروتمند نيز اتفاق مي افتد که از حوصله اين بحث خارج است. با اين وجود انساني که تا کنون در کشور و پايتخت خود بيگانه و ناديده انگاشته گرفته مي شد، از طريق شبکه هاي اطلاعاتي وسيع در دورافتاده ترين نقاط جهان مي تواند از اطلاعات هر کجاي جهان آگاه شود و در بسياري از مراکز مردمي و جامعه مدني مشارکت کند. اطلاع رساني به مردم باعث سقوط ديکتاتوري ها نيز شده است (احمدي علي آبادي، 1382).
هر چند جهاني شدن در نهايت به ادغام و يکپارچگي موسسات اقتصادي اشاره مي کند و بيشترين يکپارچگي از طريق مجراهاي فناوري اتفاق مي افتد واژه اطلاعات گرايي
...