نام فایل : فضای سبز 187 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 160

حجم : 531 کیلوبایت

فضای سبز
مقدمه
افزايش جمعيت شهرها باعث بالا رفتن ارزش زمين و در نتيجه استفاده حداکثر از زمين جهت ساختمان سازي شده است. اين مسأله متأسفانه نماي شهرها را به مجموعه اي از سنگ و بتن تبديل کرده است. تراکم جمعيت به همراه ايجاد آلودگيهاي مختلف منجر به پيدايش و افزايش بيماريهاي قلبي و تنفسي مي شود. علاوه بر اينها، ابتلا به بيماري روحي و رواني هزينه اي است که انسان در ازاي دور شدن از طبيعت مي پردازد. در اين شرايط فضاي سبز شهري مي تواند عاملي راهگشا در تعديل آلودگي هوا (از طريق جذب آلاينده هاي هوا)، بالا بردن رطوبت نسبي هوا، کاهش آلودگي صوتي (به عنوان لايه اکوستيک) و ايجاد زيبايي بصري نقش داشته، محيط دلنشيني را در کنار محيطهاي کار و زندگي براي شهروندان فراهم آورد.
فضاي سبز فراشهري نيز با ايجاد پارکها و شکل دادن مناطق گردشگري و منظره سازي محوطه هاي ويژه مي تواند نقش موثري در جاذبه هاي گردشگري و اقتصاد شهرها داشته باشد.در ذيل به ذکر خلاصه اي از اقدامهاي انجام شده در راستاي تأسيس اين رشته و اهميت آن مي پردازيم:
تعريف و هدف
بر اساس نياز کشور به تربيت نيروي متخصص فضاي سبز جهت برنامه ريزي، طراحي، احداث، نگهداري و مديريت فضاي سبز شهري و فراشهري (نظير کمربند سبز و پارکهاي جنگلي) شوراي عالي برنامه ريزي در سال 72 در دويست و شصت و يکمين جلسه خود تأسيس رشته مهندسي فضاي سبز را تصويب نمود.
اين رشته ابتدا در دانشگاه تبريز و سپس در دانشگاه تهران (در سال 1379) دانشجو پذيرفت. مواد درسي اين رشته شامل دروس عمومي، کشاورزي، معماري و عمران مي باشد که دانشجويان در طي يک دوره چهار ساله با تلفيق هنر، فن و علم کارآيي لازم براي حرفه خود را مي يابند.
اهميت و جايگاه در جامعه
امر طراحي و اجراي فضاي سبز و همچنين نگهداري و مديريت آن تاکنون به دست افراد غير متخصص بوده است. افراد نيمه متخصص نيز با ديدگاه تک بعدي معماري يا باغباني قادر به حل مشکل فضاي سبز و ارتقاي آن از نظر کيفي نمي باشند. اهميت و برتري فارغ التحصيلان مهندسي فضاي سبز در اين نکته است که توانايي تلفيق علم، فن و هنر را دارند. به عبارت روشن تر، قسمت عمده اي از علوم و فنون کشاورزي نظير باغباني، خاک شناسي و آبياري، علوم پايه نظير اکولوژي و گياه شناسي را با هنر طراحي در هم مي آميزند و همين دخالت دادن علوم مختلف در احداث فضاي سبز، دانش آموختگان اين رشته را منحصر به فرد مي کند.
ضعف محاسبات مهندسي در فضاهاي سبز تاکنون باعث وارد آمدن زيانهاي بي شماري نظير ضربات ناشي از سرما، گرما، و خشکسالي شده که اين مسائل با انتخاب نوع گياه (که مي تواند علاوه بر سازگاري اکولوژيکي داراي جنبه هاي زيبايي شناسي منحصر به فرد باشد) سيستم آبياري مناسب، نوع خاک و... قابل پيشگيري است. مهندسي فضاي سبز همچنين از نظر هنري نظير شعر و موسيقي حايز اهميت است. يک مهندس فضاي سبز بايد رنگها را به خوبي بشناسد و با دنياي مرموز رنگها آشنا باشد. همچنين با شکلها و بافتها که در بخش فضاي سبز بسيار متنوع مي باشند (نظير شکل درختان و درختچه ها، بوته ها و گلها) آشنايي داشته و همان طور که يک موسيقيدان با ترکيب نتها موسيقي دلنشيني مي سازد، در مهندسي فضاي سبز نيز با ترکيب شکلها، رنگها و بافتها و با در نظر گرفتن اصولي مثل سادگي، تنوع، تکرار، تأکيد، تسلسل و مقياس، وحدتي به وجود آورده مي شود که مي تواند بي نظير باشد.
فضاي سبز(باغ يا طبيعت دست ساز) در بستر كشورها:
در ايتاليا, حيثيت باغ در گرو فرآيند موزون ،‌و اجتماع خوش تركيب و پوشش گياهي (بوته ها ، درختچه ها ،‌درخت ها ) و انواع صدف هاي دريايئ و سنگ هاي زيباي ريز و درشت بود. بعدها ‌گلدان هاي هنري ،‌مجسمه ها وآبتنديس ها نيز بر آن افزوده گشت. و لاجرم درهر دوره اي تابع شيوه هاي هنري زمانه خود شد.
باغ هاي فرانسه كه در قرون وسطي برخوردار از سادگي بودند در دوران رنسانس ، راه تنوع ، پيچيدگي ، پر كاري غنا پيمودند و در تكامل خود،‌بيشتر داراي ساختمان، ستاوند،‌تراس ها ،‌پله ها ، مجسمه و گلدان ، آبنما و غيره شدند.
از آكسفورد نداي ، «تمام طبيعت يك باغ» ، ‌جدا كننده های گياهي را جانشين ديوار هاي باغ كرد .
در مصر باغ ها، هندسي،‌محوري ، با تقسيمات چهارگوش و زواياي قائمه بودند با تاكيدي خاص بر احجام و تنديس هاي اعتقادي، و مجسمه هاي فراعنه،‌استخرهاي بزرگ لبريز از آب نيل ، ارزش ويژه اي به باغ هاي مصري مي داد و ورزش تفريحي قايقراني را نيز خدمت مي كرد.
بر باغپردازي ژاپن عقايد مذهبي و بينش هاي فلسفي حاكم است پرداختن به نباتات پشتوانه اي از قداست كهن دارد. درخت پروري ، گل آرائي ، بوته پيرائي، مراسم چاي ،‌همسان انجام فرايض ديني است. باغ،‌ساحتي مقدس، و باغباني فعاليتي عبادي هنري است. هر گله از باغ نمايانگر ظريف زندگي ,عقيده و طبيعتي ديگر است كه در جمع، تركيبي هنري منظري دارد و از زيبايي و تنوع خاصي برخوردار است.
نوردان ها ،‌احجام بر ساخته ، راه هاي دلپذير، خرد اندازه اي متواضعانه ، درخت هاي پرداخته ، همخواني خوشايند اصوات مركب از وزش باد و جريان تنظيم شده آب در روياروئي با وسائل و ابزاري كه بر سر راهشان تعبيه شده باغ ژاپني را هويتي ديگر مي بخشد. باغ ژاپني به مدد دلنشيني و چشمنوازي مرزها در نورديده ،‌ودر سزمين هاي دور از موطن خود عرض اندامي محبوب، و بر باغسازي معاصر تاثيري به سزا دارد. گو اينكه روح حقيقي خود را در ژاپن باقي گذارده و كاريكاتور جسم مجازي را در سير و سياحت بر بيگانگان ارزاني داشته است.
پيشينه تاريخي فضاي سبز( باغ) ايراني
بارخدايا ، سرزمين مرا از خشكسالي حفاظت فرما
روايت است كه: منوچهر پادشاه پيشدادي نخستين سازنده باغ است. كه آنرا بوستان ناميد. يعني كشتزار بوهاي خوب.كوروش اولين كسي است كه درختكاري رديفي منظم (بسان نظم نظامي ) را دستور داد. به دست خود،‌زيباترين درخت را مدال هاي جواهرنشان بخشيد. جايزه كشاورزي داد و جشن درختكاري معمول داشت.
باغ واژه اي است كه در زبان هاي : پهلوي ، سغدي، فارسي، و عربي با تلفظ هاي مشابه بر معني واحدي ايستاده . فردوس هم علاوه بر بهشت به همين معنا است. بسيار گفته اند كه ريشه پائرادائز فارسي است. و در تطور زبان پارادايز،‌پاراديس ، پاليز، فرادز، فراديس ، فردوس و پرديس شده و از زبان هاي يوناني،‌ايتاليايي ، فرانسه و... انگليسي با تلفظ هاي مشابه به پائردائز سر برآورده ، و در عربي با تلفظ فردوس.
از سوي ديگر همريشگي واژگان زبان هاي مختلف نژاد آريايي بر كسي پوشيده نيست.
ايرانيان معتقد به فرشته مقدسي بودند، به نام اورواز كه صدمه زدن به گل و گياه موجب ناراحتي و خشم او مي شد.
كشاورزي و باغسازي در كيش و آئين ايران قديم با قرب و منزلتي روشن و موكد توصيه شده است. نقش درختان بر ديواره هاي پلكان هاي تخت جمشيد حاكي از اهميت باغ در چشم و دل ايراني است. ايرانيان گل را در مرگ و زندگي محترم مي داشتند. گلدان كشف شده در گوري از شهر سوخته سيستان شاهد اين معنا است.
باغهاي ايراني در شمار قديمي ترين و بهترين باغ هاي جهان است.
...