نام فایل : سراميك 67 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 61

حجم : 525 کیلوبایت

سراميك:
به مواد معمولا جامدي كه بخش عمده تشكيل‌دهنده آنها غيرفلزي و غيرآلي باشد را سراميك ميگويند. اين تعريف نه تنها سفالينه‌ها، پرسلان (چيني)، ديرگدازها، محصولات رسي سازه‌اي، ساينده‌ها، سيمان و شيشه را در بر ميگيرد بلكه شامل آهنرباهاي سراميكي، لعاب‌ها، فروالكتريك‌ها، شيشه، سراميك‌ها و سوختهاي هسته‌اي و ... نيز شامل ميشود از نظر ساختار شيميايي همه موادي كه از مخلوط خاك رس و ماسه و فلدسپار در دماي بالا بدست مي‌آيند و با توده شيشه مانندي انسجام يافته و بسيار سخت و حل نشدني در حلالها و تقريبا گدازناپذيرند سراميك ناميده ميشود.
تاريخچه:
برخي‌ها آغاز استفاده و ساخت سراميك را حدود 7000 سال ق- م ميدانند در حالي كه برخي ديگر قدمت آنرا تا 15000 سال ق.م نيز دانسته‌اند- ولي در كل اكثريت تاريخ نگاران بر 10000 سال ق.م اتفاق نظر دارند كه بديهي است اين تاريخ مربوط به سراميكهاي سنتي است. واژه سراميك از واژه يوناني كراموس به معني سفال يا شيء پخته شده است. از آنجاييكه قديميترين بدنه‌هاي رسي در حدود 22000 سال قبل از ميلاد شناسايي شده‌اند سراميك را هنري است كه شروع آن در گذشته‌اي بسيار دور شايد قبل از اختراع خط رقم خورده ولي در حال حاضر اين هنر فناوري جديدي تلقي مي‌شود.
مقدمه:
چند سالي است لغت سراميك در ايران و بين طبقات مختلف مردم شايع و رايج و روز به روز استعمال آن بيشتر مي‌شود و آن را بيشتر مي‌شنويم «سراميك» به معناي خاص كه فقط به يك فن مربوط مي‌باشد در مجامع صاحب صلاحيت دنيا مورد قبول قرار نگرفته است. در سال 1920 در كنگره‌اي كه تشكيل شده بود اين لغت براي تمام لوازم و موادي كه از سيليكاتها ساخته و حرارت داده مي‌شود انتخاب گرديد. ريشه آن از يوناني و به معناي پخته شده مي‌باشد ولي ريشه قديمي‌تر آن در زبان سانسكريت معناي چيزهاي پخته شده را دارد. به هر تقدير سراميك امروز به تمام صنايعي اطلاق مي‌گردد كه به نحوي از انحاء با مواد اوليه سيليكاتي ساخته و سپس در درجات حرارت معين پخته و محكم گرديده باشد و معني عام دارد. چيني – شيشه – بلور- سفال، آجرهاي نسوز و معمولي، كاشي و بسياري ديگر از صنايع سيليكات هم جزء فن سراميك محسوب مي‌گردد. بطوريكه محاسبه كرده‌اند يك سوم صنايع موجود دنيا را صنايع سراميك تشكيل مي‌دهد. از جمله رشته‌هاي سراميك تهيه و پرداخت اشياء هنري از خاك و سنگ مي‌باشد كه اقويم به نام كاشي و سفال‌سازي در كشور ما رواج كامل داشته است.
ميتوان گفت به محصولاتي كه بوسيله مواد معدني بهر روشي شكل داده شده و با پختن آن بدست مي‌آيد سراميك ميگويند. همان طور كه گفته شد ماده اوليه سراميك گل رس بوده ضمنا نام كلي هر گونه اشيايي كه مواد اوليه‌اش از گل رس بوده بوسيله دست، قالب يا چرخ خراطي شكل داده شده و در كوزه پخته شده باشد سراميك گفته ميشود. تاريخچه سراميك با پيدايش آتش بوسيله انسانها شروع شده است براي حمل و نگهداري ان و بخاطر اجبار در ساخت ظروف سراميك بوجود آمده است. سراميك در طول صدها سال در ساخت ظروف مورد استفاده قرار گرفته، هم در اعصار قديم و هم امروزه يكي از ادوات ضروري است كه در توليد آجر ساختمان مورد استفاده قرار ميگيرد. سراميك، چيني خاك، در نتيجه صخره‌هاي گرانيت
andogen
با ريزريز شدن در اثر سائيدگي بوسيله طبيعت بوجود مي‌آيند. هر نوع خاك براي تويد سراميك مناسب نيست خاك مناسب براي استفاده گل رس است. گل رس ماده اصلي دنياست – گل رس بعلت خصوصيات پلاستيكي به شكل‌هاي گوناگوني در مي‌آيند و اشكال خود را در حين پختن حفظ و داراي مقاومت زيادي است.
صنعت سراميك از قديميترين صنايع دنيا محسوب مي‌شود. زمانيكه گل رس با آب مخلوط ميشود چون داراي خصوصيات پلاستيكي است به آساني به يك خمير قابل انعطاف تبديل ميگردد و اين ماده بعد از پخته شدن نيز سفت و سالم و داراي يك سري خصوصيات غيرمتغير است كه در توليد هنر ديگ‌هاي گلي كاربرد دارد. در آناتولي به سبب اينكه محل تمدنهاي مختلف بوده و در نتيجه حفاريهاي باستان‌شناسي كه روشني بخش تاريخ ميباشد ديده شده است در آناتولي نمونه‌هاي بسيار قديمي سراميك براي اولين بار مربوط به دوران سنگي بوده كه ظروف سراميك بنام‌هاي حاجي لار، چاتال هويوك، بيجه سلطان، دميرجي هويوك و غيره ميباشد كه در نتيجه حفاريهاي باستان‌شناسي پيدا شده است. اين آثار علاوه بر آثار تزئيني به سبب داشتن شكل‌هاي متعدد نيز مورد توجه است و 3500 سال قبل از ميلاد در دوران كالكاليتيك‌ها، 1000-2500 سال قبل از ميلاد قوم باستاني ساكن در آناتولي در قرن 11 و 13 بعد از ميلاد يعني سلجوقيان و در قرن 10 ميلادي عثمانيهايي كه به آناتولي آمده‌اند و فرهنگ سراميك باقي مانده از دوران سلجوقي را ادامه داده در قرن 15 ميلادي سراميك با خصوصيات منحصر بفرد خويش را بوجود آورده و همه‌شان نمونه‌هاي زيبايي را يكي پس از ديگري از خود بجاي گذاشته‌اند. هنر سراميك آناتولي كه منابع اوليه خود را از سراميك ترك خارج از آناتولي اخذ نموده در دوران عثماني يك توسعه منحصر بفرد از خود نشان داده بدين ترتيب آثار ترجيحي و صادراتي آن مورد استقبال قرار گرفته است. دوات، شكردان، فنجان، كاسه، آفتابه، كتري، ابريق، كوزه، تنگ آب، سبو، قدح، قنديل، فانوس اجام، گلدان، ليوان آبخوري، گلابدان، بخوردان، و غيره با متر خاص و با خمير سفيد ساخته شده است. گل رسي كه در توليد ظروف و اشيا سراميكي مورد استفاده قرار خواهد گرفت با توجه به نوع ظروف توليدي براي اينكه در دستگاههاي مخلوط كن و خيس كن شكل حقيقي خود را پيدا كند سعي ميشود با اضافه كردن مقدار آب معين و ضروري خميري يكنواخت و هموژن بدست بيايد. ظروف و اشيا سراميكي به روش دستي، قالبي، پرس كردن، دوران، فيلاژ يا با متر اتراژ و ريخته به شكل مختلف درآيند.
نقش اجراي سه گانه در سراميك:
خاك رس:
موجب نرمي و انعطاف و تشكيل ذرات بلوري سراميك ميشود.
ماسه: ويژگي چين خوردن پس از خشك و گرم شدن و تشكيل ذرات بلوري سراميك را كاهش ميدهد.
فلدسپار:
در كاهش دادن دماي پخت و تشكيل توده شيشه‌اي و چسباننده‌ي ذرات بلوري سراميك موثر است.
تجزية شيميايي
دانستن تركيب شيميايي مواد اوليه سراميكي به عنوان اساسي‌ترين نياز در فرمول‌بندي صحيح ساختار بدنه‌هاي سراميكي مطرح بوده و به علاوه در صورتي كه تجزية شيميايي يك روش معمول و جاري در آزمايشگاههاي سراميك باشد مي‌توان از آن به عنوان وسيله‌اي جهت كنترل كيفيت مواد خام و اوليه مورد استفاده قرار داد و از نقطه‌نظر يكنواختي و ثبات تركيب شيميايي از آن بهره جست.
بايستي توجه داشت كه تجزية شيميايي مواد به دو طريق روشهاي كلاسيك و سنتي و روشهاي مدرن و دستگاهي صورت مي‌پذيرد. گروه اخير به دليل دقت و صحت جوابهاي حاصله و همچنين سرعت بيشتر و نياز به زمان كمتر امروزه در سطح وسيع‌تري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. البته بهره‌گيري از تكنيك‌هاي تجزية پيشرفته نياز به صرف هزينة بيشتر، چه از نقطه‌نظر قيمت دستگاهها و چه از نظر هزينة تربيت نيروهاي متخصص دارد ولي با اين حال كارخانجات سراميك مجبور به تقبل اين هزينه‌ها بوده تا بدين ترتيب بتوانند جوابهاي دقيق‌تري را در حدقل زمان ممكن به دست آورند.
در زير عمده‌ترين روشهاي تجزية شيميايي كه به طور معمول در آزمايشگاههاي سراميك به كار گرفته مي‌شوند به طور خلاصه شرح داده شده‌اند. جزئيات بيشتر اين روشها در ارتباط و متناسب با نيازها و كاربردهاي خاص آنها مي‌باشد.
تجزية شيميايي خشك:
در اين روش نمونه‌هاي متفاوتي از مادة مورد آزمون به صورت جامد در يك دستگاه فلوئورسانس اشعة
X
طيف نگاري مي‌شوند.
اساس كار دستگاه فوق بر اين خاصيت استوار است كه وقتي يك دسته اشعه
...