نام فایل : تيمچه مظفريه 18 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 21

حجم : 6700 کیلوبایت

ويژگيهاي اقليمي و مختصات جغرافيايي

 
   محدوده‌اي از ايران اسلامي كه با حدود 46929 كيلومترمربع نام آذربايجان شرقي بخود گرفته است، درگوشه شمالغرب فلات ايران  قرار دارد. رود ارس، حدود شمالي آن را با جمهوري هاي آذربايجان، نخجوان و ارمنستان مرتبط و رود قطور و آبهاي درياچه  اروميه، حدود غربي  آنرا با  استان آذربايجان غربي همجوار مي‌كند.
    در جنوب، كشيدگي  رشته كوهها، دره ها، جلگه ها  و دشتها باعث پيوستگي استان با آذربايجان غربي و زنجان ميشود. درشرق دره رودخانه  دره رود و كوههاي سبلان  و چهل نور و گردنه صائين و رود قزل اوزن در جنوب اين  خطه را از استان اردبيل جدا مي‌سازد.
 
   ازنظرمختصات جغرافيايي، مدارهاي َ26 و ْ39 و َ45 و ْ36 شمالي  منتهي اليه شمالي و جنوبي، و نصف النهارات 5  و ْ45 و َ22 و ْ48  منتهي اليه غربي  و شرقي استان را مي‌پوشاند.
    توپوگرافي منطقه، يكي از عوامل  مهم آفرينش  ويژگيهاي اقليمي آذربايجان شرقي و عامل اصلي تنوع در آن مي‌باشد. ارتفاع و تغييرات آن و جهت گيري رشته كوهها در برابر جريانات هوايي، عوامل توپوگرافيك شكل يابي كليمايي يك منطقه است. استان آذربايجانشرقي از تنوع اقليمي قابل توجهي برخورداراست؛ به طوري كه  در 50 روز ازسال شاهد يخبندان و درگرمترين ساعات روزماههاي گرم تابستان دربرخي مناطق، درجه حرارت بالاي 40 درجه سانتيگراد است. ميزان نزولات جوي دراستان به طور متوسط از 250 الي 600 ميلي متر در نوسان مي‌باشد.
      سيماي استان ازهفت واحد كوهستاني و دره ها وجلگه هاي ميان آنها ميباشد كه عبارت از: قره داغ، ميشو و مورو، قوشاداغ، سبلان، سهند، بزقوش و تخت سليمان است.  شمالي ترين و بزرگترين اين واحدها رشته كوه قره داغ مي‌باشد
  رودخانه اجي چاي با طول 260 كيلومتراز

ارتفاعات سبلان و دامنه هاي سهند سرچشمه مي‌گيرد.  رودهاي وركش صوفيان، دريان، اسكو نيز از رودهاي حوضه اين استان است.
  رود ارس در محدوده آذربايجان شرقي توسط 18 رودخانه كوچك و بزرگ كه از چند  كيلومتر تا 280 كيلومتر طول دارد تغذيه مي‌شود و با 3367 ميليون مترمعكب آبدهي  سالانه، پرآبترين رود استان به شمار مي‌ايد. آب وهواي  آن در تابستان بسيار معتدل و در زمستان نسبتا سرد است. ميانگين بارندگي شهر تبريز به طور متوسط 270 ميليمتر مي‌باشد.
   استان آذربايجان شرقي داراي 16 شهرستان است كه عبارتند از: آذرشهر، اسكو، اهر، بستان آباد، بناب،  تبريز، جلفا، سراب،  شبستر،  كليبر، مراغه،  مرند،  ملكان،  ميانه  هريس، هشترود.
   مركز استان آذربايجان شرقي شهر تبريز است كه وسعتي درحدود 11800 كيلومتر مربع  دارد. درباره بنا و وجه تسميه  شهر تبريز حمدالله  مستوفي و ياقوت حموي  مي‌نويسند:
    بناي  تبريز از زبيده، زن هارون الرشيد است. وي  به بيماري  تب نوبه  مبتلا بوده، روزي چند در آن حوالي اقامت كرده و دراثر هواي لطيف و دل انگيز آنجا بيماري زبيده  زايل شده، فرموده شهري در آن محل بنا كنند و نام آن را (( تب ريز))  بگذارند.
    قديمي ترين ذكر نام تبريز را در كتيبه سارگن دوم پادشاه اشور خواهيم يافت.
ويژگي‌هاي جغرافيايي بازار
بازار و مسجد جامع نمودار بخش مركزي شهرهاي ايران است و هرگاه بخواهيم به تجزيه و تحليل جغرافيايي اين دو پديده جالب اسلامي كه خاص كشورهاي مسلمان‌نشين دنياست، بپردازيم، شايد بتوانيم الگو و قالبي جغرافيايي از بخش مركزي تمام شهرهاي ايران بدست دهيم تا ضمن آشنايي با ارزش‌هاي اجتماعي و فرهنگي اين بخش، تفاوت‌هاي آنرا نيز با بخش مركزي شهرهاي اروپايي و آمريكايي بشناسيم.
ويژگي‌هاي جغرافيايي بخش بازار تبريز را مي‌توان به شرح زير مورد بررسي قرار داد:
بازار نماينده مطمئن و ديرپاي فرهنگ و اجتماع گذشته شهر تبريز است و شايد هيچيك از شهرهاي ايران، ‌بازار تاثيري اين چنين عظيم در تاريخ فرهنگ و اقتصاد مردم نداشته است.
بازار تبريز، تنها محلي است كه در آن، تجارت، مذهب، فرهنگ و عامل اجتماعي به هم پيوسته است. از اين رو از نظر جغرافيايي شهري، تنوعي در نقش و وظيفه آن مشاهده مي‌گردد. اصولاً از قرون وسطي به بعد، بازارهاي نقش تجاري، مذهبي، سياسي و اجتماعي خود را با هم و توام در جامعه شهري اعمال كرده‌اند. روي اين اصل، ‌بازار در مطالعات جغرافيايي شهري، تنها محل داد و ستد نمي‌باشد.
بازار تبريز محل برخورد عقايد و تماس افكار و فرهنگ گروه متحد شهري با گروه‌هاي روستايي و قبيله‌اي و فرهنگ وابسته به آنهاست.
هر بخشي از بازار، اختصاص به صنف معيني دارد و هر صنفي محل خود را مي‌يابد، چنانكه اغلب فروشندگان شمع و عطر به علل مذهبي در مجاورت مسجد بزرگ تبريز گرد هم آمده‌اند. گاهي اين اصناف آنچنان پيوندي با صنف خود دارند كه در ماه‌هاي محرم و صفر با مشاركت هم و به نام صنف خود مراسم عزاداري برپا مي‌كنند.
نقش معيني كه پاره‌اي از خيابان‌هاي اصلي و بعضي از خيابان‌هاي فرعي در بخش مركزي شهرهاي دنيا ايفا مي‌كنند، در شهر تبريز به عهده بازارها، سراها و تيمچه‌ها است. مثل بازار كفاشان، بازار سراجان،‌ از طرفي سراها و تيمچه‌ها نيز نظير خيابان‌هاي فرعي شهرهاي اروپا و امريكا تكميل كننده نقش اين بازارها به شمار مي‌روند، چنانكه تيمه‌چه‌هاي رضوي يا حاج شيخ، هاشميه، اميد در بازار كفاشان در معاملات چرم و كفش و تيمچه مظفريه و امير در تجارت فرش در تكميل بازار مربوطه بسيار موثر مي‌باشند.
...