محل لوگو

نگاهي به روش هاي کاهش استرس عصبي در امتحانات


نگاهي به روش هاي کاهش استرس عصبي در امتحانات

نام فایل : نگاهي به روش هاي کاهش استرس عصبي در امتحانات

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 10

حجم : 58 کیلوبایت


نگاهي به روش هاي کاهش استرس عصبي در امتحانات
دکتر فرزاد فخيمي نزديک شدن زمان امتحانات همواره براي دانش آموزان و دانشجويان با بروز حالات و واکنش هاي هيجاني، رفتاري، عصبي و.... همراه است. اين قشر از جامعه از يک طرف تحت تأثير عوامل استرس زاي عمومي که کل جامعه را متأثر مي کند، قرار دارند و از طرف ديگر با حضور فعال در متن جامعه علمي، فشارهاي مقطعي ناشي از الزامات دانش اندوزي، مطالعه، تحقيق، امتحانات و... را تجربه مي کنند و هرچه به تاريخ امتحانات نزديکتر شوند، استرس بيشتر آنها را محاصره کرده و تحت فشار قرار مي دهد. در واقع اين گروه و يا طبقه از جامعه با استرس مضاعف روبه رو هستند که حتي تابع منطق رياضي يعني ۴=۲+۲ نيست، بلکه از اصل هم افزايي (
Synergy
) يعني ۵=۲+۲ تبعيت مي کنند. همانند برخورد دو موج به يکديگر که ارتفاع موج حاصل از دو موج، بيشتر از ارتفاع آنها قبل از برخورد است. بديهي است که تحمل استرس تا اين حد براي دانش آموزان و دانشجويان که در سنين جواني هستند و هنوز مقاومت هاي طبيعي خود را نه تجربه کرده و نه توسعه داده اند، اغلب بسيار سنگين و غيرقابل تحمل است و در صورت عدم شناخت و فراگيري شيوه کنار آمدن و دفع آنها، عوارضي از جمله بي خوابي، خستگي، بي حوصلگي، افسردگي، دلزدگي و در نهايت فرسايش رواني که به قول «مارک سينگر» نوعي پريشاني و درماندگي است به دنبال خواهد داشت.
استرس چيست ؟ استرس (فشار عصبي) از نظر لغوي از کلمه لاتين استرينجر به مفهوم به هم رفتن، قبض شدن و... گرفته شده است و در زبان فارسي معادل هاي تکانه عصبي، فشار رواني، تنيدگي، نگراني و... براي آن عنوان گرديده است. «استرس» را فشار عصبي (
Nervous Strain
) هم ترجمه کرده اند که اين اصطلاح هم معادل دقيقي براي «استرس» نيست. زيرا استرس از «فشار» ناشي مي شود و خود فشار نيست، اگر چه به رغم دو نفر از محققان به نام هاي «مورهد» و «گريفين» با اندک اغماضي مي توان «استرس» را همان «فشار عصبي» معني کرد و آن را عکس العملي دانست که انسان در مقابل محرک هاي ناسازگار از خود بروز مي دهد. در اين مقاله نيز اين معادل به کار گرفته شده است. استرس پديده تازه اي نيست و در طول تاريخ بشر وجود داشته و به صورت هاي مختلفي بر انسان عارض شده است از جمله: نگراني از بلاياي طبيعي، جنگ ها، قتل عام ها، ستمکاري هاي حکام جابر و... با انقلاب صنعتي و به دليل تحولات عميق اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، سياسي ناشي از آن در کليه جوامع و ضرورت تطابق مداوم با شرايط جديد و در عين حال در تحول و تغيير، استرس، دامنه، شدت و وسعت بيشتري گرفت به طوري که مي توان آن را فرزند ناخلف انقلاب صنعتي و يک قاتل بي سروصدا (
Silent Killer
) ناميد. استرس در دنياي امروز تقريباً همه گير شده و از پير و جوان، زن و مرد، تحصيل کرده و بي سواد همه و همه به گونه و با نوعي از آن دست به گريبانند و فقط افراد معدودي که شناخت کافي از آن داشته و ابزار مقابله با آن را در اختيار دارند از آثار مخرب آن برکنار هستند. تحقيقات علمي مؤيد اين واقعيت است که استرس بر سلامت جسم و روان فرد تأثير مي گذارد و انرژي هاي بالقوه و بالفعل او را هدر داده و باطل مي سازد. امروزه مردم اغلب کلمه استرس را به صورت موضوعي متداول و يا به شکل بيماري «اپيدمي» به کار مي برند و اين کلمه مدتها است که در ادبيات محاوره اي جا باز کرده و به همان گونه که از کار، غذا، مسکن، مسافرت، تحصيل و... صحبت مي کنيم، از استرس هم صحبت مي کنيم. با تمام جنبه هاي منفي که در فرهنگ عامه براي استرس وجود دارد، معهذا اين پديده داراي جنبه هاي مثبت نيز است. جنبه هاي منفي استرس را «استرس مخرب» (
Distress
) مي گويند که از شنيدن خبر ناگوار بر شخص دست مي دهد و جنبه هاي مثبت استرس، «استرس سازنده» (
Eustress
) است، که هنگام دريافت خبرهاي شاد و خوشحال کننده عارض فرد مي شود.
تعاريف علمي استرس محققان براي استرس تعاريف مختلفي ارائه داده اند. اين تعاريف اگر چه داراي تفاوت هايي ظاهري و شکلي هستند، ولي از نظر محتوائي تقريباً عقيده واحدي را منعکس مي کنند. «دنيس جيف» استرس را حالتي مي داند که از دخالت متغيرات «رواني- فيزيولوژيکي» بر دو عامل محيط و سلامتي جسماني فرد بروز مي کند. محقق ديگري به نام «کري کوپر» آن را عکس العمل بيوشيميائي و رفتاري فرد مي داند که در مواجهه با خطر به انسان دست مي دهد. به رغم «سوزان کارترايت» استرس مجموعه اي از واکنش هاي عمومي فرد به عوامل ناسازگار و غيرمنتظره محيط است که او را وادار مي کند با اتخاذ روش «جنگ يا گريز» (
Fight or Flight
) با خطر مقابله کرده و يا راه فرار را انتخاب کند. «کاکس» مي گويد استرس پاسخ فرد به فرآيندهاي دروني و بيروني است که بر ظرفيت ادغام نيروهاي جسمي و رواني، فشار وارد مي سازد. (جدول شماره ۱) به عقيده وي ، استرس بخشي از مجموعه سيستم پوياي برخورد و تعامل فرد و محيط و به عبارت ديگر تطابق بين «خود ديگر» و يا «خود درون» که با «خود برون» در توافق نيست، مي باشد. از طرفي کارل البرشت، استرس را بخش طبيعي عملکرد انسان دانسته و عقيده دارد که بايد اختلاف بين استرس منطقي و استرس مخرب را آموخت و حساسيت خود را تجربه کرد تا توانائي مقاومت در ما ايجاد شود.
عوامل استرس زا به طور کلي پاره اي از استرس ها مي توانند کل جامعه را آزار دهند که شامل کليه اقشار و طبقات جامعه مي شود. علي رغم وجود استرس هاي عمومي و کلي، اقشار مختلفي که در متن جامعه فعاليت دارند؛ از ديگر انواع استرس نيز رنج مي برند که هر يک شيوه برخورد خاص خود را ايجاب مي کند. در اين بحث بدواً منشأ فشارزاهاي عمومي و نتايج فشارهاي عصبي و همچنين نقش تعديل کننده ها که مکانيزم هاي طبيعي و غريزي انسان در برخورد با عوامل استرس زاست، مطرح و سپس فشارزاهاي طبقه دانشجو عنوان شده و نهايتاً راه حل هائي ارائه خواهد شد.
فشارزاهاي عمومي (استرس زاها) به قرار زير است: ۱- فشارزاهاي محيطي شامل: تغييرات اقتصادي، تغييرات سياسي و اجتماعي، تغييرات تکنولوژيکي و تقسيم کار در خانواده. ۲- فشارزاهاي سازماني شامل: ساختار سازمان، فرهنگ و فضاي سازماني، سياست ها و خط مشي هاي سازمان. ۳- فشارزاهاي اجتماعي شامل: رابطه با سرپرست، ماهيت کار گروهي، رابطه با دوستان. ۴- فشارزاهاي فردي شامل: شرايط جسمي، طرح شغل، حجم زيادکار، تضاد نقش، ابهام نقش. اين فشارزاها موجب بروز فشار عصبي و يا استرس شده و نتايج بسيار منفي به شرح زير را موجب مي شوند: نتايج فشار عصبي عبارتند از: ۱- اثرات فيزيولوژيکي شامل: حساسيت به بيماري هاي معمولي، مرض قلبي، زخم معده، سرطان... ۲- اثرات رواني شامل: محروميت و تهاجم، اضطراب، افسردگي، فرسودگي، پريشاني. ۳- اثرات شناختي شامل: تقليل نيروي تمرکز، حافظه ضعيف، اغتشاش فکري. ۴- اثرات رفتاري شامل: انجام کار نامناسب، غيبت، خروج از خدمت، مصرف الکل.
راههاي مقابله با فشار عصبي (استرس) طبقه دانشجو و دانش آموز اگر چه دچار فشارهاي عصبي مقطعي در دوران امتحانات مي شوند، ولي مقابله با آن هنگامي سهل و آسان مي شود که دانشجويان اولاً در ارتباط با فشارهاي عصبي سطح جامعه به تعادل رسيده باشند و ثانياً با تهيه برنامه هاي کوتاه مدت، امواج فشار عصبي در برهه زماني امتحانات را از سر رد کنند. در اينجا به دو روش کوتاه مدت و يا تاکتيکي براي برخورد با فشار عصبي مقطعي که در زمان امتحانات براي دانشجو ضروري است؛ و روش بلندمدت و يا استراتژيکي که به نحوه رسيدن به آرامش، حفظ تعادل، عدم شتابزدگي، تمرکز و اتخاذ حالات رفتاري مناسب و در نهايت مقابله با فشارهاي عصبي مي پردازد، اشاره مي شود.
اقدامات کوتاه مدت در مقابله با فشار عصبي (استرس) اين اقدامات شامل برخورد مقطعي با مسائل و فشارهاي ناشي از امتحانات به شرح زير است: - برنامه ريزي تحصيلي: اين مورد از مهم ترين عوامل تخفيف فشار عصبي است. چنانچه برنامه ريزي بلند مدت (مثلا ۴ سال براي دريافت درجه کارشناسي) با دقت و به نحو سنجيده انجام شود، بدون ترديد برنامه هاي ميان مدت و کوتاه مدت در مسير مطلوب حرکت خواهند کرد. برعکس اگر برنامه ريزي بلندمدت به طور صحيح انجام نشود کليه برنامه هاي ميان مدت و کوتاه مدت دچار اغتشاش شده و نتيجه مسلم آن بروز استرس شديد در دانشجو است.
- مديريت زمان: در اين رابطه بايد گفت که انسان به طور کلي داراي محدوديت زماني است يعني ۲۴ ساعت که هر شخصي آن را به نحوي مي گذراند. بدون ترديد اگر برنامه ريزي زماني درستي وجود داشته باشد و هرچيزي در جاي خود انجام شود اختلاط و تداخل مسائل در اداره يا امور زندگي و تحصيلي به وجود نخواهد آمد و از بروز هرج و مرج در کارها جلوگيري خواهد شد. با اجراي مديريت زمان علاوه بر اين که «برنامه هاي پرشتاب» از بين خواهند رفت، هرگونه کار و برنامه اي در آرامش کامل اجرا خواهد شد.
- تغذيه صحيح و ورزش: آنچه که در فصل امتحانات براي طبقه در حال تحصيل بسيار مورد تأکيد قرار دارد، تغذيه صحيح و ورزش کردن است. افرادي که ورزش مي کنند در بالا بردن «تحمل فشار عصبي» موفق هستند و اين کار بايد طبق برنامه و به طور مرتب انجام شود تا بتوان با دفع سموم بدن به تعادل و آرامش رسيد.
- تمدد اعصاب و مراقبه: آموزش تمدد اعصاب (آرميدگي و يا آرام بخشي عضلاني) و مراقبه و تمرکز، تکنيک هاي بسيار مفيدي براي جايگزين کردن هيجانات عصبي و تنشي و احساسات با وضعيت آرام و ملايم هستند که بايد توسط متخصصان و با شيوه هاي اصولي و صحيح به کار گرفته شود تا اثرات خود را ظاهر سازند.
- تغيير تدريجي عکس العمل هاي رفتاري - شناختي به فشار عصبي: اين روش بر اين نکته تأکيد دارد که وقتي نمي توانيم دنياي اطراف خود را عوض کنيم، لااقل مي توانيم عکس العمل هاي خود را تغيير داده و آنها را اصلاح کنيم و توانايي خود را در برخورد با فشار عصبي افزايش دهيم. در فصل امتحانات، ايجاد جو ساکت و آرام اهميت دارد . و در عوض از شرکت در مهماني ها و ديدن و شنيدن برنامه هاي تلويزيوني و راديويي -که از عوامل اغتشاش آرامش دانشجو و دانش آموز هستند- بايد تا حد امکان پرهيز کرد و حالات رفتاري مناسب والدين باعث مي شود که فرزندان در حال تحصيل آنها در فصل امتحانات از آسودگي فکري بيشتري برخوردار شوند. اقدامات بلندمدت در مقابله با فشار عصبي(استرس) رعايت اقدامات کوتاه مدت اگر چه براي دانشجويان و دانش آموزان بويژه هنگام فصل امتحانات ضروري و لازم است ولي کافي نيست زيرا تأثير آن موقتي است و جنبه مسکن دارد. فردي که دچار حمله استرس شده براي نجات خود به هر توصيه اي عمل مي کند. او داروهاي مختلف مصرف مي کند، به ورزش و تفريح مي پردازد، کتابهاي مختلف در اين زمينه مطالعه مي کند، به کلاس هاي «يوگا» و «مديتيشن و مراقبه» و امثالهم مي رود. مفتون آگهي هاي پرزرق و برق اين گونه کلاس ها که اکثرآً از شرايط عصبي فرد استفاده تجاري و در واقع سوء استفاده انساني مي کنند، مي شود و پس از مدتها تلاش متوجه مي شود که در نقطه شروع قرار دارد و ريشه استرس خشک نشده است و از مخصمه بيرون نيامده است.
براي برخورد ريشه اي با معضل استرس راههاي زير توصيه شده است: - تقويت مباني ديني: دورکيم مي گويد: انسان موجودي «دين ورز» است و انسان «دين ورز» قدمتي بيشتر از انسان «هوش ورز» دارد. تحقيقات ثابت کرده که ايمان راسخ و داشتن اعتقادات ديني در حفاظت فرد در مقابل تنش ها و وسوسه هاي شيطاني و ... بيشترين تأثير را دارد. امروزه پزشکان براي معالجه بيماران روان نژند و روان پريش، تلاش در استحکام استوانه هاي ديني فرد را در مرحله اول اهميت قرار مي دهند و به کار بردن دارو را به عنوان روشي مکمل مي دانند که به بيمار کمکي سطحي و موقتي مي کند. اجرا کردن دستورات الهي و سنت هاي نبوي در دفع فشار عصبي اهميتي بسزا دارد به طوري که فرد در برابر شديدترين ضربات عصبي چون درخت تناوري استوار مي ايستد. خدامحوري که به جاي خودمحوري، تقويت ايمان و تلقين اين موضوع که «... انسان خسران پذير است مگر اين که ايمان، عمل صالح و کشف سنت هاي الهي و در نهايت صبر چون سپري او را از گزند بليات و نوسانات روحي حفظ نمايد...»(سوره والعصر) .
...


مبلغ قابل پرداخت 26,500 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۱۱ تیر ۱۳۹۸               تعداد بازدید : 141

تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به "" می باشد

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما