نام فایل : سربند

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 6

حجم : 86 کیلوبایت

بر اساس تحقیقات حجت اله عباسی پژوهشگر معاصر شهرستان شازند و به نقل از کتاب شهر باستاتی آستانه ،کشور ایران قبل از میلاد مسیح دارای تقسیمات ماد(بزرگ وکوچک)، پارت و پارس بوده است که شهرستان شازند از توابع منطقه ماد بزرگ محسوب می شده است.در قرن سوم هجری قمری این منطقه جزو شهر کرج ابودلف از توابع بلاد جبال از اقلیم چهارم ایران بوده است و در تقسیمات بعدی کشور جزو ناحیه عراق عجم قرار می گیرد.
درآغاز عصر قاجار، ایران به 9 ایالت بزرگ از جمله ایالت عراق عجم تقسیم می شود.
«لرد کرزن در سال 1286شمسی (1889 م)کشور ایران را دارای یازده ایالت،هجده ولایت و دوازده شهر داخلی و توابع دانسته است و یکی ازهجده ولایت را ولایت کزاز نام برده است.ایالت به چندین بلوک و بلاد و توابع آن ها و قصبات تقسیم می شدند که حکام آن ها را نیز یا به طور مستقیم شاه تعیین می کرد یا حاکم کل(والی)ایالت مربوط»[ورهرام،نظام سیاسی و سازمان های اجتماعی ایران در عصر قاجار،79]
«اصطلاح عراق عجم در تقسیمات کشوری ایران تا انقلاب مشروطیت معمول بود و پس از آن نیز در نقشه های جغرافیایی و تقسیمات کشوری مورد توجه بود،ولی پس از تقسیم کشور به استان های مختلف متروک شد.»[فرهنگ فارسی معین،ج پنجم،ذیل عراق عجم]
اولین قانون تقسیمات کشوری در سال 1286 هجری شمسی در ایران به تصویب رسید که بر اساس آن ایران به چهار ایالت آذربایجان،فارس،خراسان و"کرمان و بلوچستان"تقسیم شد و هر ایالت به چند ولایت حاکم نشین و هر ولایت به چند بلوک نایب الحکومه نشین تفکیک گردید.در سال 1287 شمسی این تقسیمات به 4 ایالت و 137 بلوک تثبیت گردید و از سال 1290 شمسی ولایات ایران به حکومت های درجه اول و دوم تقسیم شد و تا 1316 با تغییرات جزئی به همانگونه باقی ماند.در سال 1316 شمسی با تصویب قانون جدید تقسیمات کشوری ایران به 10 استان و 49 شهرستان تقسیم شد[موسسه گیتاشناسی،اطلس جیبی ایران،120]
«پیش از تقسیمات اخیر کشور دهستان ها را بلوک می گفتند،شهرستان اراک دارای سیزده بلوک بوده است.بلوک فراهان،بلوک دولاخور، بلوک خلج، بلوک بزچلو، بلوک وفس، بلوک آشتیان، بلوک تفرش این ها همه در طرف شمال شهر، بلوک چرا در طرف غرب
، بلوک قره کهریز، بلوک کزازوبلوک سربند
در طرف جنوب، یک وقتی هم جاپلق و بربرود جزء اراک بوده و هنوز هم بین اهالی لغت قدیمی معروف است و می گویند مثلا هفته از بلوک کزاز»[دهگان،کرجنامه،92]
«بر اساس تقسیمات کشوری سال 1316 استان یکم شامل شهرستانهای اراک،بندر پهلوی،رشت،زنجان،طوالش،فومنات و لاهیجان به مرکزیت رشت تشکیل می شود.این استان همچنین دارای 25 بخش و دهستان بوده است».
شهرستان اراک دارای 4
بخش سربند
،طرخوران، فرمهین و کمیجان بوده است.
در چارچوب این تقسیمات
قصبه آستانه
به مرکز
بخش سربند
تبدیل می شود.در این مقطع دهستان های
بخش آستانه شامل کزاز،قره کهریز و دربند بالا و دربند پائین
بوده است.[ظاهرا منظور سربند بالا و سربند پائین بوده است]
در سال 1329 شمسی شهرستان اراک دارای پنج بخش بوده و بخش حومه نیز به چهار بخش قبلی اضافه می شود »[کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور،26-29]
«هیات وزیران در تاریخ 1/6/1329 بنا به پیشنهاد وزارت کشور مرکز بخش سربند را از آستانه به شازند منتقل کرد»[تبیین مختصات جغرافیایی اجزاء و عناصر تقسیمات کشوری،ص 6-7]
درباره علت انتقال مرکز بخشداری سربند از آستانه به شازند باید به اسناد قدیمی وزارت کشور مراجعه کرد،اما به نظر می رسد راه اندازی ایستگاه راه آهن و کارخانه قند شازند درسال 1317 شمسی،به هم خوردن تعادل جمعیتی شهرهای آستانه و شازند در طول زمان و پیشی گرفتن جمعیت شازند نسبت به آستانه ، پیوند اقتصاد مناطق روستایی با شهر شازند و تردد روستاییان اطراف به این شهر،واقع شدن شازند در مرکز جغرافیایی بخش سربند، واقع شدن این شهر در مسیر اتصال راه های روستایی
دهستان های کزاز،قره کهریز و سربند
و امکان دسترسی بهتر برای تامین مایحتاج عمومی و نیازها در این شهر،نزدیک بودن شازند به اراک و شاهراه سراسری شمال به جنوب کشور،افزایش وسایل حمل و نقل از جمله دسترسی به قطار مسافری در شازند همرمان با افتتاح راه آهن و کارخانه قند،مشهور شدن شازند در دیگر نقاط کشور با افتتاح دو طرح ملی کارخانه قند و ایستگاه راه آهن از جمله مواردی بوده که در انتقال مرکز بخشداری از آستانه به شازند تاثیر داشته است.
«به موجب تصویب نامه مورخ 12/4/1359 شورای انقلاب بنا به پیشنهاد وزارت کشور
...