محل لوگو

نظم موسيقايي قرآن


نظم موسيقايي قرآن

نام فایل : نظم موسيقايي قرآن

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 7

حجم : 49 کیلوبایت


نظم موسيقايي قرآن
انتخاب كلمات و واژه هاي به كار رفته در جملات و عبارت هاي قرآني كاملاً حساب شده است به گونه اي كه اگر كلمه اي را از جاي خود برداشته ، خواسته باشيم كلمه ديگري را جايگزين آن كنيم كه تمامي ويژگي هاي موضع كلمه اصل را ايفا كند يافت نخواهد شد، زيرا گزينش واژه هاي قرآني به گونه اي انجام شده كه اولاً تناسب آواي حروف كلمات هم رديف آن رعايت گرديده آخرين حرف از هر كلمه پيشين با اولين حرف از كلمه پسين هم آوا و هم آهنگ شده است تا بدين سبب تلاوت قرآن روان و آسان صورت گيرد. ثانياً تناسب معنوي كلمات با يكديگر رعايت شده تا از لحاظ مفهومي نيز بافت منسجمي به وجود آيد به علاوه مسأله فصاحت كلمات طبق شرايطي كه در علم «معاني بيان» قيد كرده اند كاملاً لحاظ شده است كه اين رعايت هاي سه گانه با ملاحظه و دقت در ويژگي هاي هر كلمه انجام گرفته است. در مجموع هر يك از واژه ها در جايگاه مخصوص خود به گونه اي قرار گرفته است كه قابل تغيير و تبديل نخواهد بود.
بزرگان ادب و بلاغت، گرينش و چينش كلمات قرآن را در حد اعجاز ستوده اند. البته اين دقت در انتخاب و گزينش كلمات به دو شرط اصلي بستگي دارد كه وجود آنها در افراد عادي غير ممكن است اول احاطه كامل بر ويژگي هاي لغت به طور گسترده و فراگير كه ويژگي هر كلمه به خصوصي را در سر تا سر لغت بداند و بتواند به درستي در جاي مناسب خود به كار برد. شرط دوم حضور ذهني بالفعل تا در موقع كاربرد واژه ها آن كلمات مدنظر او باشند و در گزينش الفاظ دچار حيرت و سردر گمي نشود حصول اين دو شرط در افراد معمولي غير ممكن به نظر مي رسد . ابوسليمان بستي در اين زمينه بخوبي سخن گفته و مسأله گزينش الفاظ را در رساله خود به طور گسترده مطرح ساخته است.
عرب را عادت بر اين بود كه براي سهولت در حفظ قوانين مدني و اجتماعي و كيفري خود آنها را در قالب جمله هاي كوتاه و ظريف و ادبي در مي آورند زيرا در آن زمان كتابت و تدوين در ميان نبود. آنچه داشتند در سينه ها نگاه مي داشتند . از اين رو براي تدوين قوانين و بهتر محفوظ ماندن از شيوه هاي ادبي كمك مي‌گرفتند و ادبا و فصحاي عرب در كنار قانوندانان و حكمايشان گرد مي آمدند.
سبك و شيوه بيان
اسلوب و شيوه بيان قرآني در عين حال كه موجب جذب و كشش عرب گرديد با هيچ يك اسلوب و شيوه هاي متداول عرب شباهت و قرابتي ندارد. قرآن سبكب نو و روشي تازه در بيان ارائه داد كه براي عرب بي يابقه بود و بعداً هم نتوانستند در چنين سبكي سخن بسرايند.
اين از شگفتي هاي سخنوري است كه سخنور سبكي بيافريند كه مورد پذيرش و پسند شنوندگان قرار گيرد با آن كه از شيوه هاي سخن متعارف آنان بيرون است.
شگفت آورتر آن كه از تمامي محاسن شيوه هاي كلامي متعارف بهره گرفته باشد بي آن كه از معايب آنها چيزي در آن يافت شود. شيوه هاي سه گانه متعارف ( شعر و نثر و سجع) هر يك محاسني دارند و معايبي . سبك قرآني ، جذابيت و ظرافت شعر ،‌آزادي مطلق نثر، حسن و لطافت سجع را دارا است بي آنكه در تنگناي قافيه و وزن دچار گردد يا پراكنده گويي كند يا تكلف و تحمل دشواري به خود راه دهد. همين امر مايه حيرت سخندانان عرب گرديد.
بافت موسيقايي قرآن
يكي از مهمترين جنبه هاي اعجاز قرآن كه اخيراً بيشتر مورد توجه دانشمندان قرار گرفته – نظم آهنگ واژگاني آن است. اين جنبه چنان زيبا و شكوهمند است كه عرب را ناچار ساخت از همان روز نخست اقرار كنند كه كلام قرآن از توانايي بشر خارج است و تنها مي تواند سخن خداوند باشد. نظم آهنگ واژگان قرآن ، نغمه‌اي دلكش و نوايي دلپذير پديد مي آورد نوايي كه احساسات آدمي را بر مي انگيزد و دل ها را شيفته خود مي كند. نواي زيباي قرآن براي هر شنونده اي هر چند غير عرب محسوس است چه رسد به اين كه شنونده عرب باشد. هرگاه كسي براي چند بار به يك شعر گوش مي سپارد، لحن و آهنگ آن براي او تكراري و ملال آور مي‌شود اما به هنگام نيوشيدن آواي گونه گون و هم دم تجديد شونده قرآن كه اسباب و اوتاد و فواصل آن پي در پي جاي خود را عوض مي كنند و هر كدام گوشه اي از قلب را به نوازش وا مي دارند، نه تنها خسته و آزرده نمي شود، بلكه عطش او براي شنيدن همواره فزوني مي گيرد سيد قطب درباره نظم آهنگ قرآن مي گويد:
« چنين نوايي در نتيجه نظام مندي ويژه و هماهنگي حروف در يك كلمه و نيز از اين جهت قرآن، هم ويژگي نثر و هم خصوصيات شعر را تواماً دارد با اين برتري كه معاني و بيان در قرآن آن را از قيد و بندهاي قافيه و افاعيل بي نياز ساخته و آزادي كامل بيان را ميسر ساخته است. در همين حال از خصوصيات شعر موسيقي دروني آن را گرفته و فاصله هايي كه نوعي وزن را پديد مي آورند. اين خصوصيات قرآن را از افاعيل و قوافي بي نياز ساخته و در عين حال شؤون نظم و نثر هر دو را دارا است.»
در هنگام تلاوت قرآن، آهنگ دروني آن كاملاً حس مي شود. اين آهنگ در سوره هاي كوتاه با فاصله هاي نزديكش و به طور كلي در تصويرها و ترسيم ها بيشتر نمايان است و در سوره هاي بلند كمتر اما همواره نظام آهنگ آن ملحوظ است.
نظم آهنگ در آيه ها و فاصله ها در جاي جاي كلام قرآن آشكار است. دليل سخن ما هم اين است كه اگر كلمه اي را بكه به شكلي خاص به كار رفته به صورت قياسي ديگر كلمه برگردانيم يا واژه اي را حذف يا پس و پيش كنيم در اين نظم آهنگ اختلال به وجود مي آيد. تمام كساني كه راز موسيقي و فلسفه رواني قرآن را درك مي كنند معتقدند كه در نزد هيچ هنري نمي تواند حتي بر يك حرف آن ايراد بگيرد. ديگر اين كه قرآن از موسيقي بسيار برتر است و اين خصوصيت را دارا است كه اصولاً موسيقي نيست. در نغمه هاي موسيقي گوناگوني صدا مد و طنين و نرمي و شدت و حركت هاي مختلفي كه همراهش مي شود به اضافه زير و بم و لرزش كه در زبان موسيقي بلاغت صدا مي نامند باعث خلجانات روحي مي شود. چنانچه اين جنبه از قرآن را در تلاوت مد نظر بگيريم در مي يابيم كه هيچ زباني از قرآن بليغ تر نيست و همين جنبه بر انگيزاننده احساسات آدمي است. با توجه به اين دست آورد، تشويق به تلاوت قرآن با صداي بلند نيز روشن مي شود.
اين فاصله ها كه آيات قرآن بدان ختم مي شوند تصويرهايي كامل از ابعادي است كه جمله هاي موسيقايي بدان ختم مي يابند. اين فاصله ها در درون خود با صداها تناسب بسيار دارد و با نوع صوت و شيوه اي كه صوت ادا مي شود يگانگي بي مانندي دارد واز جهتي اغلب اين فاصله ها با دو حرف نون و ميم كه هر دو در موسيقي معمول هستند يا با حرف مد پايان مي گيرند كه آن هم در قرآن طبيعي است.
كلمات قرآن كريم كه از حروفي تشكيل شده كه اگر يكي از آن بيفتد يا عوض شود يا حرف ديگري به آن افزوده شود. اختلالي پديد مي آيد و در روند وزن و طنين و آهنگ ضعفي آشكار مي شود و حس و گوش و زبان را با اشكال روبه رو خواهد كرد و سرانجام انسجام عبارت ها و زبدگي مخرج ها و مسندهاي حروف و پيوستگي آن را به يكديگر با اشكال روبه رو خواهد كرد و به هنگام شنيدن، ناهنجاري به همراه خواهد داشت. گفته اند: اين جنبه از اعجاز قرآن در درجه نخست به احساسات مبهمي بر مي گردد كه در قلب خواننده يا شنونده بر مي انگيزد. به عبارتي ديگر حروف به شكل بي نظيري در كنار هم قرار مي گيرند كه به هنگام شنيدن بدون وجود دستگاه هاي موسيقي و بدون وجود قافيه يا وزن و بحر چنين آهنگ با شكوهي از آن به سمع مي‌رسد.

نظم آهنگ دروني قرآن
«موسيقي بيروني » دست آورد صنايعي مانند قافيه سجع و تجزيه يا تقسيم سخن منظوم به مصراع هاي مساوي و اوزان و بحور قرار دادي است كه همگي قالب هاي مجرد لفظي و پيوسته به شمار ميآيند. اما «نظم آهنگ دروني» دست آورد جلالت تعبير و ابهت بيان پديد آمده از مغز كلام و كنه آن است. فاصله نوع نخست با نوع دوم نيز بسيار است؛ زيرا در نوع دوم زيبايي لفظ و شكوهمندي معنا ، پيوندي ناگسستني دارند و مؤانست ميان اين دو نوايي احساي انگيز پديد مي‌آورد و نسيمي روح نواز را به وزيدن وا مي دارد و درون آدمي را به خلجان مي نشاند.
استاد «مصطفي محمود» در بيان راز شگفت معماري قرآن كه در سبك خود بي نظير و در اسلوبش يگانه است، چنين مي گويد:« اين راز يكي از عميق ترين رازهاي ساختار كلامي قرآن است. قرآن نه شعر است و نه نثر و نه كلامي مسجع،‌بلكه قسمي معماري سخن است كه موسيقي دروني را آشكار مي سازد.»
خواندن قرآن با آواز خوش
در دستور تلاوت قرآن صداي خوش سفارش شده است و از قاري خواسته اند كه نكات ظريف تلاوت – اعم از كشيدن صدا و يا زير و بم آن و ترجيع قرائت و غيره را رعايت كند از جمله رسول گرامي اسلام مي فرمايند:
« زيباترين زيبايي ها ، يك موي زيباست و ديگري آواز و صداي دل كش.»
«قرآن را با آواز و نواب عرب بخوانيد و از آواز اهل فساد و گنهكاران كبيره پرهيز كنيد.» همچنين از امام رضا (ع) و او از پدر و نياكانش از پيامبر گرامي اسلام (ص) نقل است كه فرمود: « قرآن را با آواز خوش بخوانيد؛ زيرا آواز خوش زيبايي قرآن را افزون مي كند.»
سپس اين آيه را تلاوت كرد: « يزيد في الخلق ما يشاء »
وحدت موضوعي يا تناسب معنوي آيات
...


مبلغ قابل پرداخت 26,200 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۹ تیر ۱۳۹۸               تعداد بازدید : 106

تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به "" می باشد

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما