نام فایل : تاثیر رودکی برشعر فارسی

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 3

حجم : 29 کیلوبایت

تاثیر رودکی برشعر فارسی
ابوعبدالله جعفرابن محمد رودکي در تاريخ ادب به عنوان پدر شعرفارسي شهرت دارد. وي در قرن سوم هجري قمري/ نيمه دوم قرن نهم ميلادي در روستاي پنج رودک، دوفرسنگي سمرقند، زاده شد و در همان روستاي زادگاه خويش از جهان رفت. وي از نوجواني، قرآن را از بر داشت و با صدايي دلکش مي خواند و از استادي بنام ابولعبک بختيار، درس نواختن بربط مي گرفت. به زودي شهرت خنياگري و آواز خوش او با شعرهايي که خود مي سرود، به همه جا رسيد و امير خراسان، نصربن احمد ساماني، را واداشت تا او را به دربار خويش بخواند.
رودکي در دربار سامانيان که مردمان آزاد انديش و هنرپرور بودند، از مکنت و تجمل بسيار برخوردار شد. نوشته اند هنگامي که رودکي همراه نصربن احمد از هرات به بخارا مي رفت چهارصد شتر زيربنه او بود. وي مرداني بزرگ چون امير نصر ساماني، ماکان کاکي از سرداران و اميران بزرگ ديلمي و ابوالفضل بلعمي وزير دانشمند دربار ساماني را، که جايزه هاي کلان به او مي دادند، در اشعار بسيار زيبا و استادانه خويش ستوده است. با اين همه، رودکي شاعري ستايشگر نبود. شعرش روان، ساده، دل انگيز و سرشار از شوق و ستايش لذات و شادي هاي زندگي است.
اهميت رودکي در تاريخ ادب ما نه تنها به سبب آن است که وي پيش از شاعران بزرگ ديگر به سرودن شعر فارسي روي آورد، بلکه از آن جهت نيز هست که انواع مختلف شعر فارسي را به زيباترين و رساترين صورت ابداع کرد. او نخستين شاعري است که قالب هاي گوناگون شعر فارسي را بر پايه اي استوار بنا نهاد و راه را براي ظهور بزرگاني چون فردوسي و ساير استادان عصر غزنوي هموار کرد. پيدايش رباعي را در شعر فارسي طي داستان زيبائي به رودکي نسبت مي دهند. رباعي شعري است کوتاه، مرکب از چهار پاره يا مصراع به وزني خاص. نقل کرده اند که روزي رودکي چند کودک را ديد که گردو بازي مي کردند. جمعي از مردم، شيفته ظرافت و هيجان کودکانه، به دور ايشان گرد آمده بودند. رودکي به جمع آنان پيوست. کودکي شيرين زبان ضمن غلتاندن گردو با سخناني موزون اشتياق خود را براي افتادن آن در گودالي کوچک که به اين منظور کنده بودند بيان مي داشت و مي خواند: غلتان غلتان همي رود تا بن گود حرکت ملايم گردو به سوي گودال وانتظار و هيجان بازي و شيريني رفتار کودک که همه را فريفته خود ساخته بود، چنان در طبع نازک شاعر اثر کرد که از آن پس رباعي هاي بسيار بر اين وزن و آهنگ سرود.
رودکي اشعار خود را به آواز خويش همراه نواختن چنگ و بربط مي خواند. تاثير عظيم شعر معروف او: بوي جوي موليان آيد همي در ادب فارسي مثل است. نوشته اند که اميران و سپاهيان دربار امير نصر ساماني از توقف طولاني او در هرات که حدود چهارسال به طول انجاميد ملول شده بودند. ناچار به رودکي روي آوردند تا به طريقي امير را به سوي پايتخت يعني بخارا روانه کند. رودکي بربط برگرفت و به حضور امير رفت و به آوايي خوش برخواند:
بوي جوي موليان آيد همي ياد يار مهربان آيد همي
ريگ آموي و درشتي هاي او زيرپايم پرنيان آيد همي
آب جيحون با همه پهناوري خنگ ما را تا ميان آيد همي
مير سرو است و بخارا بوستان سر و سوي بوستان آيد همي
اين نغمه هاي خوش چنان در دل امير موثر افتاد که نوشته اند حتي به قدر پوشيدن کفش ها معطل نشد. بي موزه (چکمه) پاي در رکاب اسب نهاد و به سوي بخارا راه افتاد.
وي اسماعيلي بود و نصر نيز نخستين اميري بود که اين مذهب را پذيرفت و به مبلغين اسماعيلي اجازه داد تا در قلمروش آزادانه مذهب خود را تبليغ کنند.
پس از خلع نصر ساماني، عده اي در پي آزار و اذيت رودکي و ساير اسماعيليان برآمدند، رودکي از دربار طرد شد و در فقر درگذشت