محل لوگو

اقیانوس


اقیانوس

نام فایل : اقیانوس

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 38

حجم : 4195 کیلوبایت


اقیانوس
اقیانوس پهنه بسیار گسترده و به هم پیوسته آب شوری است که نزدیک به سه چهارم سطح کره زمین را پوشانده است. دریاها قسمتی از آبهای اقیانوس هستند که در کرانه های قاره ها قرار گرفته اند. قاره ها این پهنه گسترده آب را به پنج بخش تقسیم کرده اند. هر یک از این بخش ها را نیز اقیانوس می نامند. این پنج اقیانوس عبارتند از: اقیانوس آرام، اقیانوس اطلس، اقیانوس هند، اقیانوس منجمد شمالی، و اقیانوس منجمد جنوبی.
اقیانوس آرام یا اقیاوس کبیر، که بزرگترین اقیانوس است، نزدیک به یک سوم سطح کره زمین را می پوشاند و قاره آسیا را از قاره آمریکا جدا می کند. اقیانوس اطلس، که مساحت آن در حدود نصف مساحت اقیانوس آرام است، قاره های اروپا و افریقا را از قاره امریکا جدا می کند. اقیانوس هند، که مساحت آن کمتر از نصف مساحت اقیانوس آرام است، میان استرالیا و قاره افریقا و آسیای جنوبی قرار گرفته است. اقیانوس منجمد شمالی، که مساحت آن کمتر از یک دم مساحت اقیانوس آرام است، قطب شمال و سرزمین های نزدیک به آن، یعنی شمال قاره های آسیا و اروپا و سرزمین های گروئنلند، شمال کانادا، و آلاسکا، را فراگرفته است. بعضی از جغرافیدانها این اقیانوس را بخشی ازاقیانوس اطلس دانسته اند. اقیانوس منجمد جنوبی، که مساحت آن حدود یک هفتم مساحت اقیانوس آرام است، قاره قطب جنوب را دربر گرفته است. جغرافیدانها این اقیانوس را آبهای به هم پیوسته قسمت های جنوبی اقیانوس هند واقیانوس اطلس و اقیانوس آرام دانسته اند.
اقیانوس و آب و هوا
دمای آب های سطحی اقیانوس ها در سراسر کره زمین یکسان نیست و از حدود 2- درجه سلسیوس در مناطق قطبی تا حدود 30 درجه سلسیوس در مناطق استوایی در تغییر اتس. دمای آبهای عمق اقیانوس نیز در سراسر کره زمین یکسان نیست. هر چه عمق آبهای اقیانوس بیشتر باشد دمای آن پایین تر است. در عمیقترین قسمت های اقیانوس، دمای آب نزدیک به دمای یخ بستن است. به طور کلی دمای آب اقیانوس ها از سطح تا عمق 1200 متری آنها، به سرعت تغییر می کند. ولی از عمق 1200 تا 2000 متری سرعت تغییر دما کمتر است. دمای آب اقیانوس ها در عمق بیش از 2000 متری تقریباً ثابت است.
گرمای آب اقیانوس ها، بیشتر براثر تابش خورشید و کمی نیز بر اثر گرمای زمین است. چون تابش خورشید در سراسر سطح کره زمین یکسان نیست، دمای آب اقیانوس ها نیز با عرض های جغرافیایی تغییر می کند. درجاهای که عرض جغرافیایی آنها کمتر است، یعنی به خط استوا نزدیک ترند، تابش خورشید به خط قائم نزدیکتر و دمای آب بالاتر است. به همین سبب است که آبهای نزدیک به خط استوای کره زمین گرمتر از آبهای نزدیک به دو قطب زمین هستند، و بیشتر آبهای اقیانوس منجمد شمالی و اقیانوس منجمد جنوبی همواره یخ بسته اند.
ظرفیت گرمایی آب زیادتر از مواد دیگر است، یعنی برای اینکه دمای آن مثلاً یک درجه بالاتر برود نسبت به مواد دیگر گرمای بیشتری جذب می کند. به همین سبب آب بسیار کندتراز هوا و خشگی گرم و یا سرد می شود. در روز دیرتر از خشکی گرم می شود، و در شب نیز گرمای خود را دیرتر از دست می دهد. اقیانوس، به سبب پهنه بسیار گسترده اش و کندی تغییر دمای آب، در چگونگی آب وهوای کره زمین تاثیر فراوان و پیوسته دارد و از تغییر ناگهانی دمای هوا جلوگیری می کد. از این گذشته، اقیانوس سبب بارندگی بر روی کره زمین است. بر اثر تابش خورشید، آب از سطح اقیانوس پیوسته تبخیر می شود و به صورت ابر درمی آید. بادها ابرها را جابجا می کنند. از ابرها برف و باران فرو می ریزد و جریان آب رودها و دریاچه ها را پدید می آورد. این آبها سبب روییدن گیاهان می شوند. اگر اقیانوس نبود، هوای زمین در شب بسیار سرد و در روز بسیار گرم می شد و زندگی، به شکلی که می شناسیم، در روی زمین امکانپذیر نبود.
ترکیب آب اقیانوس
آب اقیانوس ترکیب خالص نیست. به طور متوسط 5/3 درصد آن را نمک های گوناگون تشکیل می دهند. اگر همه نمک های آب اقیانوس ها تهنشین شود، لایه ای به ضخامت 56 متر در بستر اقیانوس ها پدید می آید. مهمترین نمک موجود در آب اقیانوس نمک معمولی است که بیش از 75 درصد نمک های آن را تشکیل می دهد. نمک طعام از دو عنصر سدیم و کلر تشکیل شده است، به همین سبب این دو عنصر در آب اقیانوس فراوان است. عنصرهای مهم دیگر آب اقیانوس عبارتند از: منیزیم، گوگرد، کلسیم، و پتاسیم. در آب اقیانوس همه عنصرهای که پوسته زمین را می سازند، حتی طلا و نقره، نیز یافت می شود. درصد نمک طعام و مواد دیگری که در آب اقیانوس حل شده اند در سراسر اقیانوس ها تقریباً یکسان است، زیرا موجها و جریان های دریایی سبب آمیزش آب در بیشتر قسمت های اقیانوس ها می شوند.
دانشمندان ترکیب آب اقیانوس را با ترکیب مواد مایع بدن انسان و جانوران مقایسه کرده اند و دریافته اند که نسبت عنصرها در آب اقیانوس و در مواد مایع بدن جانوران بسیار شبیه یکدیگر است. به همین سبب است که بعضی از دانشمندان عقیده دارند زندگی در کره زمین در آب اقیانوس آغاز شده است.
پستیها و بلندیهای بستر اقیانوس
بستر اقیانوس از سه بخش کم عمق، عمیق، و بسیار عمیق تشکیل شده است. بخش کم عمق اقیانوس، که در نزدیکی کرانه های اقیانوس است، همان حاشیه قاره است که با شیب ملایم در زیر آب قرار گرفته است. این بخش را فلات قاره می نامند. در بعضی از جاها وسعت فلات قاره به صدها کیلومتریم رسد و در بعضی از جاهای دیگر یا بسیار کم است و یا اصلاً فلات قاره وجود ندارد. عمق پرفترین بخش فلات قاره نزدیک به 200 متر است. فلات قاره، با اینکه تقریباً هموار است، ناهمواریهایی مانند تپه و دره نیز دارد. فلات قاره از موادی پوشیده شده است که رودها از خشکیها به اقیانوس آورده اند. مهمترین مراکز ماهیگیری جهان و ذخیره های سرشار نفت در این بخش از اقیانوس است.
بعد از فلات قاره بخش شیب قاره است. این بخش شیبی تند دارد و عمق آن از حدود 200 تا 2000 متر است. شیب قاره در همه جا هموار نیست. در بعضی از جاها دره های بسیار گود بریدگیهایی در آن به وجود آورده اند. عمق بعضی از این دره ها از 1500 متر نیز بیشتر است.
بخش بسیار عمیق بستر اقیانوس را کف اقیانوس می نامند. بیشترین قسمت بستر اقیانوس را این بخش، که دنباله شیب قاره است، تشکیل می دهد. کف اقیانوس دارای ناهمواریهای گوناگون است. کوهها، تپه ها، دره ها، گودالهای عمیق و بزرگ، و پهنه های گسترده و هموار نمونه هایی از این پستیها و بلندیها هستند.
کف اقیانوس دارای کوههای فراوان است که بسیاری از آنها آتشفشانی هستند. این کوهها در بعضی از جاها از آب بیرون زده اند و جزیره هایی را تشکیل داده اند، مانند جزیره های هاوایی که بر اثر آتشفشان کوههای کف اقیانوس آرام پدید آمده اند. در کف بعضی از اقیانوس ها نیز رشته کوههایی وجود دارد. در میان اقیانوس اطلس رشته کوهی است شمالی- جنوبی به طول 16000 کیلومتر که دره ای عمیق آن را، طولی، از وسط بریده است. بعضی از قله های این رشته کوه از آب بیرون زده اند و جزیره هایی، مانند جزیره های آزور، را تشکیل داده اند. در کف اقیانوس آرام نیز رشته کوههای کوچکتری وجود دارد.
در کف اقیانوس ها دره های دراز و باریکی وجود دارند که گودال نامیده می شوند. عمیقترین آنها گودال ماریانا در غرب اقیانوس آرام قرار دارد و عمق آن از سطح آب 11034 متر است.
گودالهای عمیق و بخشهای هموار کف اقیانوس را لایه هایی از گل پوشانده است. در قسمتهایی از کف اقیانوسها، این لایه ها پر از صدف و لاشه گیاهان و جانوران مرده پلانکتون است. این لایه ها، که کلفتی آنها در بعضی از جاها به صدها متر می رسد، با گذشت میلیونها سال پدید آمده اند. در زیر آنها نوعی سنگ سخت آتشفشانی به نام بازالت قرار دارد.
حرکتهای آب اقیانوس
آب اقیانوس ها همواره در حرکت است. موجها، جریانهای دریایی، و جزر و مد مهمترین نمونه های حرکت آب در اقیانوس ها هستند. باد، زمینلرزه، آتشفشانی، و کشش گرانشی ماه و خورشید سبب پدید آمدن موجها در آب اقیانسو می شوند. اندازه موجهایی که براثر وزش باد پدید می آیند بستگی به شدت و ضعف باد دارد. بعضی از این موجها به بلندی 12 متر هم می رسند. زمینلرزه ها و فورانهای آتشفشانی سریعترین و بزرگترین موجها را در اقیانوس به وجود می آورند. سرعت این موجها گاهی به صدها کیلومتر در ساعت می رسد. بلندی موجهایی که بر اثر زمینلرزه ها پدید می آید، در کرانه ها، گاهی به 20 تا 40 متر می رسد و سبب ویرانیهای بسیار می شود.
موجها پیوسته سبب فرسایش کرانه ها و تغییر شکل آنها می شوند. چنان که تخته سنگها بر اثر فرسایش به صورت تکه های سنگ، و ریگ و ماسه درمی آیند. موجهایی که بر اثر توفانهای شدید پدید می آیند، گاهی تخته سنگ های بسیار بزرگ را از جا می کنند و آنها را در فاصله ای دور از ساحل می اندازند، این موجها کشتیهای بزرگ را به تخته سنگها می کوبند و در هم می شکنند. موجها، با فرسودن شیبهای ملایم ساحلی، دیواره هایی با شیب تند در کرانه ها پدید می آورند. گاهی موجها پشته های شنی در کرانه ها به جای می گذارند و جزیره های ساحلی پدید می آورند، و بندرگاهها را از ماسه و گل و لای انباشته می کنند.
جریانهای دریایی نمونه ای دیگر از حرکتهای پیوسته آب اقیانوس هستند که بیشتر به صورت رودهایی در سطح آب اقیانوس مشاهده می شوند. بادهای منظم همیشگی، اختلاف دمای آب در قطبها و استوانه زمین، و متفاوت بودن میزان نمکهای آب در قسمتهای گوناگون اقیانوس این جریانها را پدید می آورند. چرخش زمین به دور خود سبب می شود که جریانهای دریایی در نیمکره شمالی در جهت حرکت عقربه های ساعت و در نیمکره جنوبی بر خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت حرکت کند.
در زیر بسیاری از جریانهای دریایی که در سطح اقیانوس مشاهده می شوند، جریانهای دیگری نیز وجود دارند که در جهت مخالف جریانهای سطحی حرکت می کنند.
جریانهای دریایی پیوسته در حرکتند، ولی مسیر و میزان آب آنها ممکن است در سالهای گوناگون یکسان نباشد. جریانهای سطحی بزرگ، آبهای گرم استوایی را جابجا می کنند. این آبها، با دور شدن از مناطق استوایی، کم کم سرد می شوند. سپس، بر اثر آمیخته شدن با آبهای سرد عرضهای جغرافیایی بالاتر، سردتر می شوند و در نتیجه، وقتی که به سوی استوا برمی گردند، جریانی سرد هستند. گلف استریم، یا جریان خلیج، که از خلیج مکزیکی سرچشمه می گیرد و به سوی کرانه های اروپای شمالی و گروئنلند می رود، از جریانهای گرم است. لابرادر، که از آبهای نزدیک قطب شمال سرچشمه می گیرد و از کرانه های گروئنلند و کانادا می گذرد، از جریانهای سرد است.
تغییر جریانهای دریایی ممکن است سبب تغییر در زندگی آبزیان اقیانوس شود. مثلاً، ماهیهایی که غذای آنها را جریان دریایی با خود می آورد، با تغییر جریان ممکن است، بر اثر گرسنگی، از میان بروند. تغییر جریان دریایی ممکن است سبب تغییر دمای آب نیز بشود. این تغییر گاهی سبب می شود که تخم ماهیها نتوانند به خوبی رشد کنند و از عده ماهیها کاسته شود و گاهی هم محیط مناسبی برای رشد ماهیها فراهم می آورد.
جزر و مد نمونه های دیگری از حرکت های پیوسته آب اقیانوس هستند. بالا آمدن سطح آب اقیانوس ها را مد و فرونشستن آنها را جزر می نامیم. اثر این حرکت آب را می توانیم هنگامی که ساعت ها در ساحل دریا ایستاده ایم، مشاده کنیم. کشش گرانشی ماه و خورشید سبب جزر و مد سطح آب اقیانوس ها می شود. ماه، وقتی که بالای اقیانوس است، آبهای بخشی را که در این زمان به آن نزدیکتر است به سوی خود می کشد. در نتیجه، آب کمی بالا می آید که به آن مد می گوییم. از زمانی که مد شروع می شود، در حدود شش ساعت طول می کشد تا مد کامل شود، یعنی آب به بلندترین ارتفاع خود برسد. از آن پس، جزر شروع می شود، یعنی آبهای بالا آمده کم کم فرو می نشینند. در حدود شش ساعت طول می کشد تا جزر کامل شود، یعنی آب به پایینترین ارتفاع خود برسد. در هر شبانه روز دو مد کامل و دو جزر کامل در ساحل اقیانوس پدید می آید. کشش گرانشی خورشید نیز در پدید آمدن جزر و مد تاثیر دارد، ولی تاثیر آن چندان زیاد نیست. به هنگام ماه نو و بدر کامل، و هنگامی که خورشید و ماه و زمین در یک راستا قرار می گیرند، کششهای گرانشی خورشید و ماه بر هم افزوده می شود و جزر و مد به بالاترین حد خود می رسد. در پدید آمدن جزر و مد، تاثیر کشش گرانشی خورشید حدود نصف تاثیر کشش گرانشی ماه است.
...


مبلغ قابل پرداخت 26,000 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۸ تیر ۱۳۹۸               تعداد بازدید : 66

تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به "" می باشد

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما