نام فایل : نقش خانواده در تربیت عبادی نماز و فرزندان 38 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 33

حجم : 165 کیلوبایت

پيشگفتار
تربيت ابعاد مختلفى چون جسمانى، عقلانى، عاطفى، اجتماعى واخلاقى دارد. از مهمترين ابعاد

تربيت، تربيت معنوى است كه به ‏عقيده ما در تربيت اسلامى، پرورش اين بعد غايت همه ابعاد ديگـراست. اين نوع تربيت كه شامل پرورش بعد معنوى انسان و فــراهم‏ نمودن زمينه ارتباط انسان با خداوند و در نهايت پرورش انسان ‏براى رسيدن به قرب الهى است. بسيار مورد تاكيد ائمه عليهم السلام بوده است و آن بزرگواران ‏در تمام صحنه‏هاى زندگـى بيشترين اهميت را به پرورش اين بعد فرزندان مى‏دادند و براى تحقق آن از شيوه‏هاى خاص بهره مى‏گرفتندكه به نظر مى‏رسد از مهمترين شيوه‏ها، دو شيوه (ذكر و دعا) است‏ و هر چند دعا نيز يك نوع ذكر تلقى مى‏شود اما از آنجا كه درتربيت معنوى عنصرى كليدى و مهم است از آن به عنوان يك شيوه ‏جداگانه ياد مى‏كنيم. امام باقر(ع) در سيره تربيتى خود از اين ‏دو شيوه به شكل خاصى بهره جستند.
ذكر و ياد خدا
ذكر كه عبارت از توجه قلبى انسان نسبت ‏به خداوند است و گاهى‏ در قالب الفاظ مخصوصى بر زبان جارى مى‏شود. نقش بسيار مهمى درتربيت ‏بعد معنوى انسان دارد. ابن
قداح از امام صادق(ع) نقل ‏كرده كه «پدرم (امام باقر(ع)) بسيار ياد خدا مى‏نمود، همـراه‏ او راه مى‏رفتم او را در حال ذكرمى‏ديدم با او غذا مى‏خوردم او را درحال يادخداوند مى‏ديدم، با مردم سخن مى‏گفت و اين كار او را از ياد خدا غافل نمى‏كرد. من مشاهده مى‏كردم كه زبان او مدام ‏در حال گفتن ذكر لا اله الا الله بود. پدرم ما را جمع مى‏نمود وما را به ذكر و ياد خـدا امر مى‏فرمود و اين كار تا طلوع خورشيد ادامه داشت، هر كدام از ما كه قرائت قرآن آمـوخته بود به ‏خواندن قرآن و هر كدام كه قرآن نياموخته بود به گفتن ذكر امرمى‏نمودند.» ايـن حديث در بردارنده دو نكته مهم است. نخست آن كه بر مطابقت ‏گفتار با عمل حضــرت دلالت دارد و نشان مى‏دهد كه امام ابتدا خود عمل مى‏نمودند و از ذكر گفتن غافل نمـى‏شدند و بعد فرزندانشان را به ذكر و ياد خدا امر مى‏نمودند. نكته دوم آن كه نبايد فرزندان‏ را به حال خودشان رها كرد بلكه مى‏بايست ضمن حفظ آزادى حساب‏ شده و منطقى و توجه به استقلال طلبى و آزادي خواهى آنها در فرصتهاى مناسب با ايجاد انگيزه و شوق به طور عملى آنها را به ‏انجام كار نيك مشغول نمود.
دعا
دعا و مناجات از مؤثرترين روشها در تربيت ‏بعد معنوى ‏انسان است، از طريق دعا و مناجات انسان با خداوند ارتباط پيدا مى‏كند و در پرتـو آن جان خود را از چشمه معـرفت و محبت ‏سيراب‏ مى‏گرداند. امام صادق(ع) فرمود: «هرگاه مساله‏اى پدرم را محزون مى‏كرد ايشان زنان و فرزندان را جمع مى‏نمود. آنگاه خود دعـا مى‏كردند و آنها آمين مى‏گفتند.» همچنين بريد بن معاويه عجلــى نقل مى‏كند:«هــرگاه امام باقر(ع) قصد مسافرت داشتند خانواده خود را درمنزلـى جمع مى‏نمودند و اين چنين دعا مى‏كردند «اللهم انى استودعك ‏نفسى و اهلى و مالى و ولدى، الشاهد منا و الغائب، اللهم ‏احفظنا و احفظ علينا، اللهم اجعلنا فى جوارك، اللهم لا تسلبنا نعمتك ولا تغيرما بنا من عافيتك و فضلك‏.» پرودگارا خــود و اهلـم و مالم و فرزندانم، حاضر و غايب آنها را به تـو سپرده‏ام، پروردگارا ما را حفظ كن و سلامتى ما را مستدام دار، پروردگارا ما را در جـوار خودت جاى ده و نعمتت را از ما مگير و عافيت و فضيلت را نسبت ‏به ما تغيير مده.‏»
از دو حديث‏ بيان شده‏ معلوم مى‏شود كه آن حضرت فرزندان خود را از طريق دعا به ياد خداوند متوجه مى‏گردانيد و غير مستقيم به آنها تعليم مى‏داد كه ‏بايد در تنهايى و هنگام مشكلات بر خداوند توكل نمود و تنها از او در خواست كمك نمود.
حمد و سپاس خدايى را سزاست كه شكر شاكرين و حمد حامدين و ذكر ذاكرين و سعى خالصين متوجه درگاه اوست. ستايش بيكران مرا و راست كه در خلق خويش هيچ كاستى نگذاشت بل همه مخلوقات حتى پست ترين شان را به راستى بگذاشت. تسبيح لايتناهى بر آستان او كه آدمى را در مسير سعادت بر همه موجودات، ولايت و تاج خلافت در سياره زمين بر او كرامت و خلعت «لقد كرّمنا» بر اندامش عنايت و بعد از تكوين، مصداق «فتبارك» بر قامتش مقالت فرمود.
حمد و آفرين بر ذات جهان آفرين كه هستى را آميخته با حكمت و تعاليم را براى بشر همراه با مصلحت و براى وصول به سربلندى و عزّت توأم ساخته است.
و درود بى پايان بر ختم پيامبران و فص رسولان و اهل بيت و پاكان كه شريعت به دست ايشان پايان و حجت خدا به عصمت آنان تمام گرديد.
درود بى منّت و سلام با عزت بر سالكان راه طريقت و شاهدان كوى حقيقت كه سر در راه حفظ شريعت در كف اخلاص نهاده و نزد دوست تحفه بردند.
با حمد بى انتهى بر ذات ربوبى و درود بى منتهى بر شأن مصطفوى، مُصحف بى‌مقدار نماز را محمّد ساخته تا شايد از اين فريضه الهى كه بزرگترين و مهمترين فريضه در تمامى اديان الهى تشريع شده، نفوس مستعده بهره گيرند.
بر همه جوانان معزّز و مكرّم، معرفت به اين نكته لازم است كه در دين مبين اسلام، نماز لبيك همه ذاكران، عمل آزادگان، طواف عارفان، ميقات كعبه عاشقان، سعى وصفاى پاكدلان، پرواز بيدار دلان مقصد سالكان، داروى دلهاى مجروح، شفاى قلبهاى محزون و تسكين دلهاى مفتون است. نماز كمال عابدان و معراج عالمان، معبد عاشقان و گل خوشبوى بوستان قلب پاك جوانان است.
جوان چون واجد قلب پاك و فاقد و فارغ از هرگونه ارزشهاى ناپاك است مى تواند با نماز، پلّه هاى كمال را طى كند و به قلّه جمال باريابد. با برپايى نماز به مقام سرورى و سيادت راه يابد و دعاى اللهم اجعلنى للمتقين اماماً (خدايا مرا پيشواى پرهيزكاران قرارده) را ورد كلام خود سازد.
چون كه هيچ عملى مثل نماز بينى شيطان را به خاك مذلّت نمى سايد و توجهات الهى را نصيب انسان نمىسازد و هيچ بندهاى جز از طريق نماز به مقام قرب نمى رسد. بسيار زيبا فرمودهاند آن رهبر فرزانه كه: «مبتدى ترين انسانها رابطه خود را با خدا به وسيله نماز آغاز مى كنند. برجسته ترين اولياء خدا نيز بهشت خلوت اُنس خود با محبوب را در نماز مى‌جويد. اين گنجينه ذكر و راز را هرگز پايانى نيست و هر كه با آن بيشتر آشنا شود جلوه و درخشش بيشترى در آن مى يابد»

پيام مقام معظم رهبرى آية الله خامنهاى، مهرماه 1370
.
پس بيائيم همّت نمائيم كه با تمسك به نماز به مقام قرب، راه يابيم و جوانى خويش را با سيره مردان الهى گره زنيم تا شايد در جهان جاودانى در منزلگه صادقان و صالحان منزل گزينيم كه طوبى لهم و حسن مآب.
براى جوانان عزيز بايد مسلّم باشد كه هر چه در بهار جوانى كاشتند در پائيز پيرى درو خواهند نمود و به سنين بعد از جوانى عبادت را موكول نمودن از وسوسه هاى شيطانى است.
جوانا ره طاعت امروز گير
كه فردا جوانى نيايد ز پير
...