نام فایل : موقعيت مكه و نقش آن در رشد اسلام

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 5

حجم : 34 کیلوبایت

موقعيت مكه و نقش آن در رشد اسلام
كتاب: تاريخ سياسى اسلام سيره رسول خدا(ص)، ص 318
نويسنده: رسول جعفريان
رسالت پيامبر(ص)در شهر مكه آغاز شد،شهر مكه،براى ابلاغ و گسترش اسلام از زمينه‏اى برخوردار بود كه مناطق ديگر جهان از آن بى‏بهره يا كم‏بهره بودند.ويژگيهاى اين منطقه از جهات مختلفى مى‏توانست در تكامل و رشد اسلام در ميان مردم مؤثر باشد.
نخستين مسأله،تقدس كعبه نزد اعراب بود.كعبه‏اى كه حضرت ابراهيم(ع)بنا كرد،از قرنها قبل از بعثت،به عنوان خانه و معبدى محترم مورد توجه همگان قرار داشته و تقدس خاصى به مكه مى‏بخشيد،اين تقدس تا جايى بود كه در پناه و پرتو كعبه،مكه شهر امن و امان تلقى مى‏شد .از كتب تاريخى به دست مى‏آيد كه كعبه نزد اكثر ملل جهان از قديم الايام مورد احترام بوده است،ايرانيان صائبى مذهب و آشوريان،كعبه را يكى از خانه‏هاى هفتگانه و معظم جهان مى‏پنداشتند و چون كعبه بسيار قديمى بود برخى آن را خانه«زحل»مى‏دانستند.
ايرانيان معتقد بودند روح«هرمز»در كعبه حلول كرده و گاه برخى به زيارت آن مى‏آمدند.يهوديان براى كعبه احترام قائل بودند و خداى را در آنجا بر اساس دين ابراهيم عبادت مى‏كردند .در كعبه تصوير ابراهيم و اسماعيل(ع)وجود داشت در حالى كه در دست آنها تيرهايى(ازلام)ديده مى‏شد،همچنين تصوير مريم و حضرت مسيح(ع)در آنجا بوده‏و اين نشان دهنده آن است كه مسيحيان نيز همچون يهوديان به كعبه احترام مى‏گذاشتند.زمخشرى حكايتى در باب نامگذارى زمزم نقل كرده كه ضمن آن از آمدن بابك بن ساسان به مكه ياد شده است.حكايت مزبور را با اندكى تفاوت مسعودى و حموى نيز نقل كرده‏اند.
(1)
اعراب نيز كه كعبه را خانه خدا و ساخته دست حضرت ابراهيم(ع)مى‏دانستند،براى آن احترام خاصى قائل بودند و از هر سو براى حج به مكه مى‏آمدند.اين سنت از دين ابراهيم(ع)در ميان آنان باقى مانده بود.احترام هنديان نسبت به كعبه،بويژه«حجر الاسود»نيز نقل شده است.
(2)
دومين مسأله آن كه مكه يك مركز تجارى بود و افزون بر آن كه مكيان اهل تجارت بودند،
(3)
و هر سال دو مرتبه راهى مناطق شامات و يمن و حبشه براى تجارت مى‏شدند،خود مكه نيز محل رفت و آمد كاروانهايى بود كه از شما به جنوب يا از غرب به شرق مى‏رفتند،از اين رو مكه محل رفت و آمد بسيارى از تجار آن روزگار بود.
سومين مسأله آن كه مكه حرم تلقى مى‏شد.وقتى ابراهيم(ع)به اين منطقه لم يزرع
(4)
آمد،اقدام به بناى خانه‏اى نمود
(5)
كه«بيت الله الحرام»نام گرفت.ابراهيم(ع)پس از ساختن كعبه دعا كرد تا خدا مكه را شهرى امن قرار دهد
(6)
،خداوندى دعاى او را مستجاب فرمود و آنجا را«حرم امن»قرار داد
(7)
چنان كه خود نيز به اين شهر قسم ياد مى‏كند.
(8)
علاوه بر حرمت مكه،ماههاى حرام عاملى بود تا قبايل در ماههاى مزبور به راحتى و با اطمينان از عدم حمله قبايل ديگر،بتوانند به مكه و بازارهاى اطراف آن بروند.
(9)
چهارمين مسأله موقعيت جغرافيائى مكه نسبت به جهان آن روز بود.اين شهر در ميان ايران و روم در شرق و غرب،وضعيت ميانه‏اى داشت و بويژه بعدها در گسترش دعوت اسلامى در هر دو سوى جهان نقش مهمى داشت.
...