نام فایل : جامعه مدني و نهادهاي غيردولتي در ايران؛

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 24

حجم : 111 کیلوبایت

جامعه مدني و نهادهاي غيردولتي در ايران؛
چالشها و راه كارها
چكيده
نهادهاي مدني به معناي جديد آن ريشه در تاريخ مغرب زمين و پيوند ناگسستني با جامعه مدني دارد. آشنايي ايرانيان با غرب و توجه روشنفكران ايراني به مدرنيسم در قرن نوزده سبب توجه برخي از ايرانيان به اين نهادها شد. استقرار مشروطيت در ايران و تدوين قانون اساسي اگر چه تشكيل و فعاليت اين نهادها را قانوني ساخت اما در تاريخ معاصر ايران، به استثناي مقاطع كوتاهي، هيچگاه امكان فعاليت براي اين نهادها فراهم نشد. پيروزي انقلاب اسلامي در ايران فرصت مناسب براي تشكيل و فعاليت اين نهادها فراهم ساخت. اما وقوع برخي حوادث و رويدادها همراه با حاكم شدن مشاركت توده اي در جامعه يكبار ديگر اين فرصت را از ميان برد. بقدرت رسيدن آقاي خاتمي در ايران و طرح جامعه مدني از سوي وي ضرورت جايگزيني مشاركت سازمان يافته بجاي مشاركت توده اي را عيان ساخت. مهمترين ابزار براي نيل بدين منظور شكل گيري نهادهاي مدني براي ايفاي نقش واسط ميان دولت و ملت بود. بدين ترتيب يكبار ديگر نهادهاي مدني در ايران امكان حيات يافتند. اما اين بار نيز اين نهادها، همانند مقاطع قبلي، از جانب سه حوزه حاكميت، مردم و نظام بين الملل در معرض تهديد قرار دارند، لذا حياتي ترين موضوع براي سازمانهاي مردمي حاضر در ايران شناخت چالشها و انتخاب راهكارهاي مناسب براي مقابله با آنهاست.
Faculty of Admin. Sciences & Econ. Journal,
University of Isfahan.
Vol.17, No.2 , 2005
Civil Society and Non-Governmental Institutions in Iran: Challenges and Solutions
H. Masoudnia
Abstract
The historical origin of civil institutions and its new implication stem from the Western World. Civil institutions have close connection with civil society. The influence of Western modernist thoughts into Iranian society and its adoption by Iranian intellectuals in 19
th
century made civil institutions a political target for Iranian political activists. For the first time, the constitutional revolution in Iran (1906) brought about a historical opportunity for establishing civil institutions, but very soon this hope was vanished. In the contemporary history, rarely a suitable opportunity for establishing of civil institutions was evolved in Iranian political context. The Islamic revolution in Iran brought opportunity for the Iranian elites, but the trend of the post – revolution developments and populist contribution restricted the opportunities. Mr. Khatamis empowerment and the introduction of civil society and replacing it with populism were addressed, so the civil institutions play a mediate role between the society and government. But again, that opportunity was threatened by some parts of the Iranian sovereignty, people and the international system. So, currently the most important issue for civil society activists in Iran is recognition of challenges and solutions for establishing civil institutions.
Keywords:
Civil Society, Civil Institutions, Political development, Mr. Khatami, Challenge
مقدمه
بدنبال برگزاري انتخابات رياست جمهوري خردادماه سال 1376 و انتخابات آقاي سيدمحمد خاتمي، با اكثريت قاطع آرا، به عنوان ریيس جمهور دوران جديدي در حيات سياسي انقلاب اسلامي ايران فرا رسيد. طرح موضوعاتي جديد در گفتمان سياسي ايران نظير جامعه مدني، توسعه سياسي، شفاف سازي، پاسخگوكردن دولت همه و همه بيانگر آغاز حركتي جديد در مسير تاريخ انقلاب براي جايگزين ساختن مشاركت سازمان يافته بجاي مشاركت توده اي بود. اين تغيير و تحول در حوزه نظري زمينه ساز وقوع برخي دگرگونيها در حوزه عملي نيز گرديد كه مهمترين آنها تشكيل و تشديد فعاليت نهادهاي غيردولتي
NGOs
نظير احزاب، انجمنها، اتحاديه هاي كارگري و سنديكاها بود، لذا باتوجه به اهميت اين نهادها براي تحقق جامعه مدني هم به عنوان ابزار و هم به عنوان غايت، بنظر مي رسد مهمترين مساله براي آنها در مقطع كنوني آسيب شناسي به موقع و اتخاذ راهكارهاي مناسب جهت مقابله با چالشها باشد. مبناي اين پژوهش سؤال ذير است:
“ علت شكل گيري و تشديد فعاليت نهادهاي غيردولتي در ايران طي سالهاي اخير چه بوده است؟ چه چالشهايي حيات اين نهادها را تهديد مي كند و راهكار برون رفت از اين چالشها كدامند؟”
علاوه بر سؤال اصلي، سؤالات فرعي ديگر نيز مدنظر بوده اند:
نهادهاي غيردولتي به معناي جديد آن چگونه شكل گرفت؟
رسالت اين نهادها چيست؟
فعاليت اين نهادها چه تغييراتي در ساخت اجتماعي و فكري جوامع ايجاد مي كند؟
ايرانيان چگونه با نهادهاي غيردولتي به معناي جديد آن آشنا شدند؟
...