نام فایل : اقتصاد جهاني‌ نفت‌ و راهكاري‌ منطقه‌ اي‌ براي‌ خليج‌ فارس‌دكتر عباس آخوندي

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 15

حجم : 50 کیلوبایت

اقتصاد جهاني‌ نفت‌ و راهكاري‌ منطقه‌ اي‌ براي‌ خليج‌ فارس‌دكتر عباس آخوندي
در هرصورت‌ عمل‌ كرد اوپك‌ نشان‌ مي‌دهد كه‌ اولاً اين‌ سازمان‌ به‌ طور عمده‌ به‌ قيمت‌ حساس‌ است‌ و به‌ مابقي‌ ابزارهاي‌ سياستگذاري‌ از جمله‌ سياست‌ هاي‌ توليد و ساختارهاي‌ مديريت‌ چندان‌ حساسيتي‌ ندارد. ثانياً روند كاهش‌ قيمت‌ ها را تا جايي‌ تحمل‌ مي‌كند كه‌ درآمد ملي‌ كشورهاي‌ عضو به‌ قدري‌ كاهش‌ يابد كه‌ امكان‌ برآورده‌ ساختن‌ هزينه‌هاي‌ مورد تعهد دولت‌ ها را به‌ مخاطره‌ نيندازد، زيرا در غير اين‌ صورت‌ اعضاي‌ اوپك‌ مصمم‌ به‌ اتخاذ تصميم‌ مشترك‌ مي‌گردند. نكته‌ سوم‌ آن‌ كه‌ مشهورترين‌ روش‌ اوپك‌ براي‌ جبران‌ قيمت، كاهش‌ سهميه‌ هاي‌ توليد است. اما اين‌ كاهش‌ سهميه‌ ها ديري‌ نخواهد پاييد، چرا كه‌ به‌ محض‌ مشاهده‌ آثار كاهش‌ سهميه‌ ها در بازار و صعود دوباره‌ قيمت‌ ها، دولت‌ ها به‌طمع‌ كسب‌ درآمد بيشتر، شروع‌ به‌ تخلف‌ از سهميه‌ ها مي‌نمايند و با عرضه‌ بيشتر دوباره‌ روند نزولي‌ قيمت‌ ها آغاز مي‌گردد و اين‌ چرخه‌ تكرار مي‌شود (درخشان، 1999).ناظران‌ خارجي‌ نيز به‌ خوبي‌ اين‌ چرخه‌ را درمي‌يابند، بنابراين‌ هرگاه‌ سهميه‌ هاي‌ اوپك‌ كاهش‌ مي‌يابد كافي‌ است‌ آنها، كمي‌ تحمل‌ نمايند، چون‌ پس‌ از مدتي‌ عرضه‌ افزايش‌ خواهد يافت، نكته‌ بسيار اصلي‌ كه‌ در اينجا وجود دارد موضوع‌ مازاد ظرفيت‌ افزايش‌ توليد در كشورهاي‌ عضو اوپك‌ است. فهدي‌ چلبي‌ (1999، ص‌ 7) مي‌گويد
:
«
هم‌ اكنون‌ ظرفيت‌ مازاد توليد معادل‌ 5/7 ميليون‌ بشكه‌ نفت‌ در روز در كشورهاي‌ اوپك‌ وجود دارد كه‌ مورد بهره‌ برداري‌ قرار نمي‌گيرد
. «
اين‌ نكته‌ بسيار تكان‌ دهنده‌ اي‌ است، چرا كه‌ وجود ظرفيت‌ مازاد، فشاري‌ است‌ برافزايش‌ عرضه، چرا كه‌ اين‌ كشورها ميلياردها دلار هزينه‌ كرده‌ اند تا اين‌ ظرفيت‌ هاي‌ مازاد را به‌ وجود آورده‌ اند و بايد سالانه‌ ميليون‌ ها دلار هزينه‌ كنند كه‌ آنها را به‌ طور عاطل‌ نگاه‌ دارند. اين‌ همان‌ نكته‌ اي‌ است‌ كه‌ سازمان‌ اوپك‌ نتوانسته‌ آن‌ را هماهنگ‌ سازد: يعني‌ سازگاري‌ بين‌ عرضه‌ و تقاضا، توليد و فروش. از يك‌ سو كشورهاي‌ عضو اوپك‌ به‌ هر ميزان‌ كه‌ بخواهند، نسبت‌ به‌ افزايش‌ ظرفيت‌ توليد اقدام‌ مي‌كنند، آنگاه‌ در پي‌ آنند با سياست‌ فداكارانه‌ كاهش‌ عرضه، قيمت‌ ها را كنترل‌ كنند.هم‌ چنان‌ كه‌ ذكر شد، پيش‌ بيني‌ افزايش‌ تقاضاي‌ جهاني‌ در ده‌ سال‌ آتي‌ معادل‌ 10 ميليون‌ بشكه‌ نفت‌ در روز است. از اين‌ ميزان، ظرفيت‌ توليد 5/7 ميليون‌ بشكه‌ آن‌ در حال‌ حاضر وجود دارد. مضافاً آنكه‌ عراق‌ با حل‌ مشكلات‌ سياسي‌ خود، رقمي‌ معادل‌ توليد 3 تا 5 ميليون‌ بشكه‌ نفت‌ در روز در 5 تا 7 سال‌ آتي‌ به‌ ظرفيت‌ موجود خواهد افزود. بقيه‌ كشورهاي‌ اوپك‌ از جمله‌ ايران‌ نيز به‌ منظور حفظ‌ سهم‌ خود از توليد در حال‌ افزايش‌ ظرفيت‌ توليد خود هستند، كشورهاي‌ خارج‌ از اوپك‌ نيز پيش‌ بيني‌ مي‌شود تا سال‌ 2010، معادل‌ توليد 5 تا 6 ميليون‌ بشكه‌ نفت‌ در روز به‌ ظرفيت‌ موجود خود را اضافه‌ كنند (فهدي‌ چلبي، 1999 م، ص‌ 7). نتيجه‌ آنكه‌ چنانچه‌ اين‌ روند پيش‌ رود، روند سبقت‌ عرضه‌ برتقاضا در 10 سال‌ آتي‌ نيز ادامه‌ خواهد داشت‌ و برنده‌ اصلي‌ همچنان‌ كشورهاي‌ صنعتي‌ خواهند بود. حال‌ آنكه‌ كشورهاي‌ حاشيه‌ خليج‌ فارس‌ با توجه‌ به‌ سهمي‌ كه‌ از توليدنفت‌ جهان‌ دارند، در يك‌ اقدام‌ هماهنگ‌ مي‌توانند اين‌ روند را به‌ نفع‌ خود و با هزينه‌ اي‌ نه‌ چندان‌ گزاف‌ تغيير دهند. هم‌ چنانكه‌ هماهنگي‌ ايران‌ و عربستان‌ در همين‌ مدت‌ كوتاه‌ و بدون‌ اتكا به‌ ساختارهاي‌ بادوام‌ اثرات‌ مثبت‌ فراواني‌ به‌ جاي‌ گذاشته‌ است
. O
تاسيس‌ سازمان‌ نفتي‌ - منطقه‌ اي‌ خليج‌ فارس‌با توجه‌ به‌ بحث‌ هاي‌ دو بخش‌ اول‌ اين‌ مقاله‌ و با توجه‌ به‌ جهت‌گيري‌ كلي‌ دولت‌ به‌ سمت‌ توسعه‌ فعاليت‌ هاي‌ بخش‌ خصوصي‌ در تمامي‌ حوزه‌ هاي‌ فعاليت‌ هاي‌ اقتصادي‌

از جمله‌ نفت‌ و با توجه‌ به‌ سرشت‌ اقتصاد نفت‌ كه‌ تعداد بازيگران‌ عرصه‌ توليد آن‌ هميشه‌ محدود بوده‌ است‌ و هست، اين‌ مقاله، پيشنهاد تاسيس‌ سازمان‌ نفتي‌ منطقه‌ يي‌ خليج‌ فارس‌ راارائه‌ مي‌نمايد. در ادامه‌ اين‌ بخش، اهداف‌ اين‌ سازمان‌ و امكان‌ پذيري‌ تاسيس‌ آن‌ مورد بررسي‌ قرار خواهد گرفت.رويكرد كشورهاي‌ صادركننده‌ نفت‌ به‌ اقتصاد نفت‌ بر سه‌ نكته‌ متمركز شده‌ است: نگه‌ داشتن‌ قيمت‌ در بهترين‌ وضعيت‌ به‌ منظور تحصيل‌ درآمد حداكثر؛ توسعه‌ سهم‌ و يا حداقل‌ حفظ‌ سهم‌ موجود از بازار و تامين‌ درآمد كافي‌ براي‌ هزينه‌هاي‌ توسعه‌ اقتصادي‌ و بعضاً نظامي‌ كشورهاي‌ متبوعشان‌ (درخشان، 1999 م). اما لزوماً، اين‌ سه‌ هدف‌ همگرا نيستند. چرا كه‌ وظيفه‌ تامين‌ منابع‌ مالي‌ توسعه‌ كشورها براي‌ بخش‌ نفت، منجر به‌ محدوديت‌هاي‌ اساسي‌ براي‌ سياستگذاران‌ ملي‌ و دست‌كم‌ سياستگذاران‌ نفتي‌ مي‌گردد. لازمه‌ اين‌ وظيفه‌ رويكرد كوتاه‌ مدت‌ به‌ اين‌ بخش‌ و تامين‌ هزينه‌هاي‌ جاري‌ است‌ و فرصتي‌ براي‌ سياستگذاري‌ ميان‌ مدت‌ و بلندمدت‌ كه‌ ممكن‌ است‌ در كوتاه‌ مدت‌ منجر به‌ كاهش‌ درآمد نفت‌ شود، باقي‌ نخواهد ماند. از سوي‌ ديگر افزايش‌ قيمت‌ و ميزان‌ سهم‌ از بازار نيز باهم‌ همسو نيستند. زيرا اصرار بر افزايش‌ قيمت‌ها منجر به‌ ورود توليدكنندگان‌ جديد به‌ بازار مي‌شود كه‌ توليد براي‌ آنها در سطح‌ قيمت‌هاي‌ بالاتر به‌ صرفه‌ است.كشورهاي‌

حاشيه‌ خليج‌ فارس‌ از يك‌ موهبت‌ طبيعي‌ برخوردارند و آن‌ تحت‌ فشار بودن‌ منابع‌ آنها و هزينه‌ نسبتاً ارزان‌ استخراج‌ نفت‌ است. مركز جهاني‌ تحقيقات‌ انرژي‌ طي‌ تحقيقي‌ كه‌ به‌ عمل‌ آورده‌ است، قيمت‌ تمام‌ شده‌ استخراج‌ نفت‌ در درياي‌ شمال‌ را حدوداً بشكه‌اي‌ 20 دلار برآورد نموده‌ است‌ (مستند به‌ درخشان، 1999م) با توجه‌ به‌ اينكه‌ اين‌ قيمت‌ چندين‌ برابر هزينه‌ استخراج‌ نفت‌ در كشورهاي‌ منطقه‌ خليج‌ فارس‌ است، لذا مي‌تواند حاشيه‌ اطمينان‌ بخشي‌ را براي‌ حصول‌ به‌ قيمت‌ تعادلي‌ در سطح‌ جهان‌ براي‌ كشورهاي‌ منطقه‌ خليج‌ فارس‌ فراهم‌ سازد.در هر صورت‌ هر پيشنهاد جديدي‌ بايد از يك‌ سو قادر باشد رابطه‌ بهينه‌اي‌ بين‌ قيمت‌ و سهم‌ از بازار بيابد به‌ نحوي‌ كه‌ اين‌ سهم‌ كاهش‌ پيدا نكند و از سوي‌ ديگر نياز كوتاه‌ مدت‌ دولت‌ها را به‌ درآمدهاي‌ آتي‌ نفت‌ پاسخگو باشد.به‌ نظر مي‌رسد تاسيس‌ يك‌ سازمان‌ نفتي‌ منطقه‌اي‌ خليج‌ فارس‌ در حال‌ حاضر با شركت‌ 4 كشور عمده‌ صادركننده‌ نفت‌ شامل‌ ايران، عربستان، امارات‌ متحده‌ عربي‌و كويت‌ مي‌تواند پاسخگوي‌ اين‌ شرايط‌ باشد بعدها عراق‌ نيز امكان‌ پيوستن‌ به‌ اين‌ مجموعه‌ را دارد. در نگاه‌ اول‌ ممكن‌ است‌ به‌ نظر برسد كه‌ اين‌ سازمان‌ اساساً تفاوتي‌ با سازمان‌ اوپك‌ ندارد. ليكن‌ اين‌ گونه‌ نيست، اين‌ سازمان‌ مي‌تواند كاملاً با سازمان‌ پيش‌ گفته‌ متفاوت‌ عمل‌ كند. اگر به‌ مفاهيم‌ بحث‌ شده‌ در بخش‌ منطقه‌گرايي‌ بازگشت‌ شود معلوم‌ مي‌گردد مي‌توان‌ تعريف‌ جديدي‌ از اين‌ سازمان‌ ارائه‌ نمود. در يك‌ جمله‌ اگر تاسيس‌
«
بازار واحد نفت‌ خليج‌ فارس
»
مورد توجه‌ قرار گيرد تا حدود زيادي‌ هدف‌ از تاسيس‌ اين‌ سازمان‌ روشن‌ مي‌شود. در بازار واحد، نقل‌ و انتقال‌ كالا، سرويس، سرمايه‌ و نيروي‌ انساني‌ بدون‌ هرگونه‌ مانعي‌ جريان‌ دارد. بنابراين‌ وقتي‌ در اينجا به‌ بازار واحد نفت‌ خليج‌ فارس‌ اشاره‌ مي‌شود در واقع‌ مجموعه‌ سياست‌هايي‌ مورد نظر است‌ كه‌ طي‌ زمان‌بندي‌ مشخص‌ به‌ حذف‌ هرگونه‌ مانعي‌ در راه‌ نقل‌ و انتقال‌ نفت‌ و محصولات‌ نفتي، خدمات، سرمايه‌گذاري‌ و در نهايت‌ نيروي‌ انساني‌ در اين‌ بخش‌ بين‌ كشورهاي‌ عضو بيانجامد.پيش‌ از آنكه‌ امكان‌پذيري‌ اين‌ پيشنهاد مورد بررسي‌ قرار گيرد، شايسته‌ است‌ سهم‌ مجموعه‌ 4 كشور در وضع‌ موجود از توليد جهاني‌ و سهم‌ آنها از ذخاير شناخته‌ شده‌ نفت‌ خام‌ جهان‌ مورد توجه‌ و تاكيد قرار گيرد.هم‌ چنانكه‌ ملاحظه‌ مي‌شود، مجموعه‌ اين‌ كشورها در وضع‌ كنوني‌ 4/24 درصد توليد نفت‌ خام‌ جهان‌ را در اختيار دارند. اما سهم‌ آنها از ذخاير شناخته‌ شده‌ جهان‌ معادل‌ 8/51 درصد است. سهم‌ اين‌ كشورها از ذخاير شناخته‌ شده‌ نفتي‌ جهان، ظرفيت‌ نهان‌ اين‌ مجموعه‌ در شكل‌دهي‌ بازار آتي‌ نفت‌ جهان‌ را نشان‌ مي‌دهد.اينك‌

چندين‌ سؤ‌ال‌ بنيادين‌ پيش‌ روي‌ اين‌ پيشنهاد است. نخست‌ آنكه، اساساً چرا بايدبين‌ كشورهاي‌ توليدكننده‌ نفت‌ هماهنگي‌ به‌ عمل‌ آيد و به‌ سازوكار بازار اعتماد نشود؟ پاسخ‌ به‌ اين‌ سؤ‌ال‌ به‌ محدود بودن‌ بازيگران‌ اين‌ بازار در سطح‌ جهاني‌ بازمي‌گردد.كتابشناسي‌:1.925-911
.pp ,)
5( 20 ,ylretrauQ dlroW drihT "?msilanoitpecxE fo dnE eht ro msilanoigeR tuohtiw noigeR A :tsaE elddiM ehT" )1999( .P ,straA . 2.)sserP ytisrevinU egdirbmaC :egdirbmaC( .yciloP cimonocE evissergorP dna noitazilabolG 1998 .)de( ,.P.R.a.E.G.D ,rekaB . 3.egdeltuoR :nodnoL .stekraM tsniagA‌ setatS )1996( .)de( ,.D.Da.R ,reyoB . 4.)sserP loohcS ssenisuB dravraH ,sttesuhcassaM ,notsoB( .noititepmoC dna ygolonhceT .noitazilabolG )1993( ,.)de( ,naloN .L drahciR dna namsuaH .A yrreJ ,.P.S ,yeldarB . 5)llewkcalB :nodnoL( .yteicoS krowteN ehT fO esiR ehT )1996( .M ,slletsaC .. 6.S.E.I.I .narheT ,secruoseR saG fluG naisreP .ecnalaB dnameD dna ylppuS saC larutaN no secirP liO fo tcapmI eht )1999( .F ,ibalahC - 7CNI ,hcivonavoJ ecarB truocraH ,thguohT lavigoloicoS fo sretsaM )1971( .A.L ,resoC .. 8.seidutS ygrenE rof uaeruB lanoitanretnI ,nodnoL ,timmuS muelorteP nainarI ehT ,ylppuS fo ytilibatS dna noitacifisreviD ni saG dna liO nainarI fo ecnacifingis lanoigeR .)1999 yluJ( .M ,nahshkareD . 9.seidutS ygrenE rof uaeruB lanoitanretnI :anneiV ,noisseS gnimrotsniarb CEPO lamrofnI tsriF ehT ,seirtnuoC rebmeM yb noisnapxE yticapaC htiw smrecnoC mreT - gnoL dna trohS CEPO gnicnalaB .)1999 yaM( .M ,nahshkareD .10 .seidutS ygrenE rof uaeruB lanoitanretnI ,aibmoloC ,atogoB ,seiciloP snobracordyH no ecnerefnoC lanoitanretnI ,segnellahC yciloP dna dnorgkcaB :saG dna liO narI .)1999 hcraM( .M ,nahshkareD . 11.seidutS ygrenE rof uaeruB lanoitanretnI :nodnoL ,yrtsudnI yyrenE eht ni noitamrofsnarT etaroproC :yrtsudnI liO eht fo tnempoleveD mret - gnoL eht dna srecudorP tsoc - woL yeK eht fo ygetartS eht .ytniatrecnU ecirP ,)1999 yaM( .M ,nahshkareD . 21.sserP ytisrevinU drofxO :drofxO ,ssenisuB lanoitanretnI dna noitazilabolG ,stnemnrevoG ,)1997( .dE ,.H.J ,gninnuD .d.tL gnihsilbuP nampahC luaP :nodnoL .tfihS labolG .)1998( .P ,nekciD . 31)1990( .dE ,.M ,enotsrehtaeF .eporuE llaH ecitnerPnoL .noinU naeporuE .)1998( .M.A ,aargA-lE .. 1841 .p ,3:16 ,tseretnI lanoitaN ehT ",yrotsiH fo dnE ehT" ,)1989( .F ,amayukuF . .DTL sserP nallimcaM ,nodnoL ,redrO dlroW dna msilanoigeR )1996( ,)de( .P.A.aA ,elbmaG 51sserP ytiloP :egdirbmaC .yaW drihT ehT .)1999( .A .sserP ytiloP :egdirbmaC .ytinredoM fo secneuqesnoC ehT ,)1990( .A ,sneddiG .11-7 .pp ,)11( XXX ,nitelluB CEPO ".muinnelliM txeN eht ni secirP saG dna liO no tcapmI riehT dna segnellahC tekraM liO" ,)1999( .S ,menahG .. 61.ynapmoC
ِ
notroN.W.W‌ :kroY weN .tnempoleveD fo scimonocE ,)1992( .S.R.D.a.R.M.P.H.D.M ,siliG . 71sserP ytisrevinU egdirbmaC :egdirbmaC .ngiseD lanoiutitsnI fo yroehT ehT ,)1996( ,)de( ,.E .R ,nidooG .. 81sserP ytiloP ,egdirbmaC .noitamrofsnart labolG ,)1999( ,notarreP nahtanoJ
ِ
ttalbloG divaD ,werGcM ynohtnA ,.D ,dleH .sserP ytiloP ,egdirbmaC .ycarcomeD fo sledoM ,)1996( .D ,dleH .. 91.egdeltuoR ,nodnoL ,noitcudorP ygolonhceT hgiH fo noitazilabolC ehT ,)1989( .J ,nosredneH . 02.DTL sserP nallimcaM ,nodnoL .msilanoigeR weN eht dna msilabolG ,)1999( ,)de( ,leknuS odlavsO dna iatonI sardnA ,.B ,entteH . 12.442-408 .pp .)3( 24 ,yteicoS dna ymonocE" ,etatS noitaN eht fo erutuF eht dna noitazilabolG" ,)1995( .T.G.a.P ,tsriH . 22.sserP ytiloP ,egdirbmaC .ecnarevog fo seitilibissoP eht dna ymonocE lanoitanretnI eht : noitseuQ ni noitazilabolG ,)1996( .T.G .a .P ,tsriH . 32.DCEO/AEI ,kooltuO ygrenE dlroW ,)1995( ycnegA ygrenE lanoitanretni .DCEO/AEI ,kooltuO ygrenE dlroW ,)1998( ycnegA ygrenE lanoitanretnI . 60742 - 575 .pp ,)3( 36 ,noitazinagrO‌ lanoitanretnI ,?ruenerpertnE ro droldnaL :etatS ehT ,)1982( .g.M ,ppalK .. 14452-131 .pp ,)2(1 ,evitcepsreP cimonoce ,"/essaP edarT eerF sI" ,)1987( .R .P ,namgurK . 62.910-897 .pp ,)5( 20 ,ylretrauQ droW drihT" ,smsilanoigeR weN fo ymonocE lacitiloP ehT" ,)1999( ,wahS ,M yhtomiT dna saoB netroM ,.H.M .dnahcraM . 72.23-210 .pp ,)2( 47 ,scitiloP dlroW ".aissuR ni noitazitavirP fo scitiloP ehtj dna egnahC lanoitutitsnI ,rewoP etatS" .)1995( .M ,luaF cM . 82.sserP ytiloP ,egdirbmaC ,scitiloP labolG‌‌ ,)1992( .)de( ,.a.e.L.G.P.G.A ,werG cM . 92sserP ytisrevinU drofxO ,drofxO .ymonocE evitavonnI na gnitarC :ecnanrevoG dna htworG noitazilabolG ,)1998( .)de( ,.S.G.J .a.J ,eihciM .. 6003.575 .pp ,)nmutuA( 41 ,noitazinagrO lanoitanretnI ",erutuF dna tneserP ,tsaP yrtsudnI liO lanoitanretnI eht ni lortnoC-fleS dna lortnoC tnioJ fo scimanyD ehT :sngierevoS eb - dluoW fo ylopogilO na gniganaM" ,)1987( .H.T ,naroM .7 10413-93.pp ,26 ,yluJ ,ylkeeW lacitiloP dna cimonocE ",mrofeR yciloP cimonocE dna msilanoitaN ,noitazilabolG" ,)1997( .R.B ,rayaN . 23.srehsilbuP snilloC repraH ,nodnoL ,dlroW sselredrob ehT ,)1990( K ,eamhO . 33.snilloC erpraH ,nodnoL ,etatS‌ noitaN eht fo dnE ,)1995( .K ,eamhO . 43egdeltuoR ,nodnoL ,cifisaP - aisA eht dna noitazilabolG ,)1999( .)de( ,gnueY gnuhc-iaw yrneH dna gnoK yliL ,ylleK .F pilihP ,nekcid reteP ,.K ,sdlO .. 53.seirtnuoC muelorteP eht fo noitazinagrO ,anneiV .etutatS CEPO .)1998( seirtnuoC gnitropxE muelorteP eht fo noitazinagrO .CEPO ,anneiV .1998 tropeR launnA .)1998( CEPO . 63seirtnuoC gnitropxE muelorteP eht fo noitazinagrO ,aneiV .noitamrofnI lareneG .)1999( seirtnuoC gnitropxE melorteP eht fo noitazinagrO .. 73.336-319 .pp ,)2( 15 ,ylretrauQ dlroW drihT ",setatS lairehpireP rof noitacilpmI :tnemtsujdA labolG" ,)1994( .M .yeM-dluO . 96983-951 .pp ,)4( 35 ,ecneicS lacitiloP fo lanruoJ naciremA ",stolS tropriA :sthgiR ytreporP fo nigirO eht fo yroehT lacitiloP A" ,)1991( .S.I.a.H.W ,rekiR .. 93.skoob deZ ,nodnoL .tnempoleveD fo yrotsiH ehT ,)1997( .G ,tsiR . 04dtL snoS dna nosleN samohT ,nodnoL ,ygoloicoS naciremA dna snosraP ttoclaT ,)1974( .G ,rehcoR .. 14.egdeltuoR ,nodnoL ,noitazilabolG fo stimiL ehT ,)1997( .dE ,.A .ttocS . 24.knaB dlroW ehT ,drofxO ,dlroW gnignahC a ni etatS ehT ,)1997( knaB dlroW eht . 13234-111 .pp ,)2( 5 ,sevitcepsreP cimonocE fo lanruoJ ehT ,"noitazitavirP no sevitcepsreP cimonocE" ,)1991(.Y.G.A.J.srekciV .. 44.834.819 .pp ,)4( 39 ,ecneicS lacitiloP fo lanruoJ naciremA ".redrO dlroW weN eht no evitcepserP ralopiB dna cinomegeH" ,)1995( .latE dna.J.T ,ygloV .44 .132-111.pp ,)2(5 ,sevitcepsreP cimonocE fo lamruoJ ehT ,"notazitavirP no sevitcepsreP cimonocE" ,)1991( .Y.G.a.J.T ,ygloV . 54.sserP eerF ehT ,kroY weN ,secneicS laicoS eht fo ygolodohteM ehT ,)1949( .M ,rebeW . 64regnirpS ,nilreB ,noitavonnI dna tnemyolpmenU ,ymonocE eht fo noitazilabolG ,)1999( .J.J .P ,snefleW .. 74.dtL dehsilbuP llewkcalB ,drofxO ,ytinummoC naeporuE ehT ,)1994( .M.A ,smailliW .
...