نام فایل : سماع در کشف المحجوب 15 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 14

حجم : 85 کیلوبایت

آيين سماع در كشف المحجوب

محمد رضا قلي زاده
دانشجوي كارشناسي ارشد نيمه حضوري

چكيده
آنچه پيش روي شماست بحثي است كوتاه در باب سماع در كشف المحجوب.ما در اين بر نوشته، ابتدا مقدمه اي در تاريخچه ي سماع يادآور شده و بعد وارد بحث اصلي؛ يعني بررسي اين آيين از ديدگاه علي بن عثمان هجويري مي شويم ونظرات او را در اين خصوص تبيين مي نماييم.
بايد متذكر شوم كه هدف ما در اين مقاله، اثبات يا ردّ اين آيين نيست، بلكه فقط نظر و ديدگاه مؤلّف كشف المحجوب را مورد كند و كاو قرار داده و جويا مي شويم.

كليد واژه ها : كشف المحجوب، سماع ، احكام، آداب، مراتب
Sama in kashfolmahjub
The article which you are reading is a short discussion about sama in kashfolmahjub . we have mentioned a introductory about history of sama in it‚then we will investigat the main discussion that is Investigation

f this custom through Ali ebn osman ‘s view. And will clarity his idea in this area. It should be reminded that provening or rejecting of this custom is not our goal. But only the idea and viewof the author of kashfolmahjub will be investigated.
Key words: kashfolmahjub‚ sama‚ordrs‚manners‚degrees.
مقدمه
اگربخواهيم زمان پيدايش سماع را به دقّت بررسي كنيم نبايد آن را با زمان تولّد موسيقي يكي بدانيم ،زيرا انسان در آغاز كه خود را شناخته، موسيقي را نخستين انعكاس التهاب و هيجان دروني خود ديده است كه در خارج از وجود تحقّق يافته و موجب حالات وجد و شادي گرديده ؛ پس بايد اين مسأله را از زماني در نظر بگيريم كه اين حالت نشاط و وجد فردي را جمعي كرده اند و آن را با سنني آميخته اند. اين آيين قطعاً از زمانهاي دور قبل از اسلام نيز در پرستشگاه ها مرسوم بوده تا به كمك آن در شنوندگان تأثيرگذاشته و رقّّت قلبي ايجاد كند ،همان گونه كه امروزه به عنوان مثال دركليسا ها مي بينيم كه شركت كنندگان با موسيقي و آهنگ خاصّي دعاي هاي خويش را زمزمه مي كنند( ودر بسياري از آيين هاي ديگر)
قدر مسلّم اين است كه در صدر اسلام سماع بدان صورت كه در مجالس صوفيه برگزار مي شده وجود نداشته است.
«اين مراسم نزد صوفيان آن زمان شكل گرفت كه در سال(245) هجري ذوالنّون مصري از زندان متوكّل رهايي يافته بود و صوفيان ارادتمندش در جامع بغداد دور او گرد آمده، همان موسيقي درباري و اشرافي قبل از اسلام را كه با موسيقي حكماي الهي تفاوت بسيار داشت ودر اصطلاح فقهي " مطربي" خوانده مي شد به كار گرفته بودند؛ قوّال شعري خواند و ذوالنّون هم ابراز شادماني نمود. به نظر مي آيد اين گونه شادي ها كه با موسيقي رايج غير اسلامي به سرور و شادماني مطربي توأم مي شد... نزد صوفيان به حلقه ي سماع و دست افشاني و پايكوبي آنان شكل مي پذيرفت.»
(حيدرخاني،1374،26 ).
اين مراسم در ابتدا به صورت مراسم شعرخواني بوده و كساني كه در آن شركت مي كردند تحت تأثير قرار گرفته به شادماني و پايكوبي مي پرداختند، كم كم در اين مراسم براي اينكه تأثير بيشتري داشته باشد از دفّ و ني هم استفاده مي شد.
مرا چون ني در آوردي به ناله چو چنگم خوش بساز و با نوا كن
اگر چه مي زني سيليم چون دف كه‹‹آواز خوشي داري صدا كن››
چو دف تسليم كردم روي خود را بزن سيلي و رويم را قفا كن
همي زايد ز دفّ و كف يك آواز اگر يك نيست از همشان جدا كن
...