نام فایل : بورس

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 49

حجم : 257 کیلوبایت

بورس؛ كي ، كجا، چگونه ؟
…
مي گويند در بلژيك قرن پانزدهم، مردي به نام «واندر بورس» خانه اي داشت، كه صرافان و دلالان در مقابل خانه اش به داد و ستد پول و اوراق بهادار مي پرداختند. بدين ترتيب، نام فعاليتي كه بعدها، يعني در سال 1460 ميلادي، داراي تشكيلاتي شد و بازار متشكلي را شامل گشت، از اسم آن مرد بلژيكي ، گرفته شد. اما تاريخ اولين بورس بين المللي را تنها مي
‎
توان تا اوايل قرن هفدهم عقب برد، يعني زمان تاسيس سازمان بورس آمستردام، با اينحال آنچه ذهنيت تشكيل چنين سازماني را به وجود آورد، خود، داستان ديگري دارد؛ تجار و بازرگانان راهي را مي جستند تا در معاملات خود، با زيان كمتري مواجه شوند، بهترين راه حل نيز تقسيم زيان بود ! آنچه در سال 1553 ميلادي رخ داد، ايجاد شركتهاي سهامي عام بود كه در سال 1602 با تاسيس شركت هند شرقي، شكل اصلي خود را پيدا نمود و بدين ترتيب اساس بازار سرمايه پايه گذاري شد.
بازار سرمايه، همزمان با انقلاب صنعتي در اروپا، مانند قارچ شروع به رشد نمود و به مرور، كشورهايي نظير آلمان، انگليس و سوييس را در برگرفت. هر كدام از كشورها نيز، به نوبه خود و به فراخور نياز خويش، قوانين و مقرراتي را وضع كردند تا از تقلب و حق كشي و
…
جلوگيري كنند.
مفهوم بورس:
با آنچه گفته شد مي
‎
توان گفت: بورس به مكاني گفته مي
‎
شود كه در آنجا پاره اي از كالاها و اوراق بهادار قيمت گذاري مي
‎
شوند و سپس بر روي آن كالاها و اوراق بهادار معامله انجام مي
‎
گيرد.
پيشينة بورس در ايران:
انديشة اصلي ايجاد بورس اوراق بهادار در ايران به سال 1315 باز مي گردد. در اين سال دو كارشناس هلندي و بلژيكي فقط به منظور بررسي امكانات قانوني تشكيل سازمان بورس در ايران و احياناً ايجاد آن، به ايران سفر كردند. در همان سالها بانك ملي نيز به عنوان تنها متصدي امور بانكي در كشور، مطالعات مشابهي را در دستور كار داشت. اما جنگ جهاني دوم، فرصت ادامه فعاليت را به هيچ يك از محققين نداد. از سرگيري مطالعات در اين زمينه نيز به فرصت مناسبتري نياز داشت و آرامش نسبي بعد از كودتاي بيست و هشت مرداد 1332 زمان مساعدي بود براي اتاق بازرگاني، اتاق صنايع و معادن، بانك مركزي و وزارت بازرگاني تا چند سالي را به بررسي پيرامون اين بازار و شرايط ايران براي تشكيل آن بپردازند. در سال 1333 به اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ماموريت داده شد كه به تشكيل بورس اوراق بهادار اقدام كنند اين اقدام هم به نتيجه نرسيد.
در سال 1345 قانون تاسيس بورس اوراق بهادار به تصويب مجلس رسيد و بانك مركزي موظف شد كه آيين نامه هاي اجرائي قانون مزبور را تنظيم و به تاسيس بورس اقدام كند. فعاليت بورس اوراق بهادار تهران عملاً از بهمن ماه سال 1346 آغاز شد. بانك صنعت و معدن و نفت پارس سهام خود را در بورس تهران عرضه كردند. در سال 1347 در مجموع، 6 شركت با 6/2 ميليارد ريال سرمايه به بورس تهران راه يافتند. در سال هاي بعد با اجراي برنامه گسترش مالكيت سهام واحدهاي توليدي كه بر اساس آن واحدهاي خصوصي و دولتي مكلف بودند به ترتيب 49 و 99 درصد سهام خود را به مردم عرضه كنند و نيز با برقراري معافيت هاي مالياتي براي شركت هاي پذيرفته شده در بورس فعاليت هاي بورس توسعه يافت به طوري كه تا سال 1357 تعداد 105 شركت جمعاً با 9/229 ميليارد ريال سرمايه به عضويت بورس درآمدند. در سال 1358 به علت ملي شدن بانك ها و شركت هاي بيمه و حذف نام بانك ها و شركت هاي بيمه عضو بورس از فهرست نرخهاي بورس تهران؛ هم چنين به علت تصويب قانون حفاظت و توسعة صنايع ايران و حذف نام شركتهاي مشمول اين قانون از فهرست نرخهاي بورس تهران- قيمت سهام به شدت پايين آمد و ركود بورس آغاز شد كه تا سال 1368 ادامه داشت.
از سال 1368 بورس تهران دوباره فعال شد علت اين بود كه برنامة اول توسعة اقتصادي- اجتماعي تصويب شد و واگذاري سهام كارخانه ها به مردم به منظور اصلاح ساختار اقتصادي كشور مورد تاييد مسئولان قرار گرفت.
درسالهاي 1369 و 1370 فعاليت بورس هم به لحاظ تعداد سهم هاي مورد معامله و هم به لحاظ حجم ريالي معاملات پررونق بود . قيمت سهام ، به دليل وجود تقاضاي زياد ، به سرعت افزايش يافت. اما در سال 1371 بازار سرمايه در كشور دستخوش بحران شد و بازار بورس سال سختي را گذراند و حجم معاملات كاهش يافت. سالهاي 1372 و 1373 براي بازار بورس سالهاي نسبتاً خوبي بود. تعداد سهام معامله شده و حجم ريالي معاملات افزايش يافت. در سالهاي 1374 و 1375 فعاليت بازار بورس اوراق بهادار تهران اوج گرفت به طوري كه، به لحاظ افزايش شاخص قيمت سهام، بورس تهران در ميان كشورهاي عضو فدراسيون بورسهاي جهان مقام دوم را كسب كرد. اما در بررسيهاي بعدي معلوم شد كه متأسفانه اين افزايش بي منطق و ساختگي بوده است. مردمي كه فاقد هر نوع آگاهي از مسايل مالي به اميد رسيدن به سود باد آورده به بورس تهران هجوم آوردند و مثلاً سهمي را كه وعدة 2500 ريال سود سالانه داده بود به مبلغ 40000 ريال
خريدند.
جالب آن بود كه تمام اين سود هم صرف 200 درصد افزايش سرمايه و ماليات شد و پولي عايد سهامدار نكرد. و بالاخره وقتي از اواخر سال 1375 فعاليت بازار بورس تهران از رونق افتاد همين سهم به 2500 ريال معامله شد و دارندة خود را به شدت متضرر كرد (هر 40000 ريال سرمايه او شده بود 7500 ريال، يعني نزديك به 20 درصد اصل سرمايه او باقي مانده و بيش از 80 درصد سرمايه او از بين رفته بود.)
...