نام فایل : اکولوژی-برنج-27-ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 26

حجم : 1591 کیلوبایت

فصل اول
1-1- مقدمه
1-1-1- مبداء اوليه برنج:
نام برنج از زبان هندي گرفته شده است كه به آن اريسي (
Arisi
) مي‌گويند. در زبان انگليسي به برنج
Rice
‌ گفته مي‌شود كه همان نام عمومي برنج است. در زبان فرانسه
Riz
و در استان گيلان به برنج (بج) (
Bej
) و به خوشه آن (ورزه) (
Vorze
) و به شلتوك آن جو مي‌گويند.
كشت برنج كه امروزه در تغذيه صدها ميليون انسان در سرتاسر جهان نقش مهمي را عهده‌دار است. در چين و هندوستان سابقه هفت هزار ساله دارد(7)، اما كشت برنج در ايران از 2000 سال پيش متداول بوده است. در زمان هخامنشيان، اشكانيان و ساسانيان نيز در ايران برنج كشت مي‌شده است. هم‌اكنون در استان‌هاي گيلان و مازندران از مناطق توليد برنج در كشور هستند(1).
اعتقاد بر اين است كه منشاء
oryza sativa
متداولترين گونه برنج، قاره آسيا است. 90درصد كل توليد برنج از آسياست، از جمله كشورهايي مثل چين، هندوستان، ژاپن، كره، جنوب شرقي آسيا و جزاير مجاور اقيانوس آرام كشت مي‌شود. در خارج از آسيا، كشورهايي مثل برزيل و ايالات متحده با توليد 5/0درصد از برنج مصرفي جهان، بيشترين مقدار توليد را دارند.
بيش از 70% برنج دنيا در مناطق گرمسيري مرطوب آسيا كشت مي‌شود و تنها نقاط نسبتاً كوچكي از مناطق خشك به كشت آن اختصاص دارد. با اين حال توليد برنج در بعضي نقاط نيمه‌خشك، به ويژه در كشورهايي كه آب و هواي مديترانه‌اي دارند، مانند ايالات متحده آمريكا (كاليفرنيا)، مصر، اسپانيا و ايتاليا بالنسبه حائز اهميت مي‌باشد، زيرا در اين مناطق برنج گذشته از اهميت اقتصادي كه دارا مي‌باشد، به لحاظ آنكه مي‌توان در خاك‌هاي شور و نمكزده كشت شود، در روند اصلاحي اين خاك نقش مهمي را ايفا مي‌كند(7).
در مورد قدمت اهلي كردن برنج در مقايسه با گندم، نمي‌توان قاطعانه اظهارنظر كرد، ليكن شواهدي در دست است كه برنج در 5000 سال پيش در چين به صورت ديم كاشته مي‌شد و آنگاه بعد از گسترش و توسعه زراعت در دره‌ها و دلتاها، گونه‌هايي بوجود آمده كه قادر به روئيدن در آبهاي راكد شده‌اند(7).
گسترش و انتشار برنج به مناطق خشك و نيمه‌خشك، يعني آسياي غربي و منطقه مديترانه‌ در تاريخ‌هاي بعدي صورت گرفته و احتمالاً در زمان امپراتوري ايران بوده است كه گياه مزبور در بين‌النهرين كشت مي‌شده و از آن پس وارد سوريه و تركستان (تركيه) شده است. بعد از حمله اسكندر به هندوستان، برنج وارد يونان شد و از آنجا توسط اعراب به كشورهاي مصر، مراكش، اسپانيا و غرب آفريقا منتقل گرديد(7).
جدول 1-1، سطح زير كشت، عملكرد و توليد كشورهايي كه بيش از 5 ميليون تن برنج در سال توليد مي‌كنند را نشان مي‌دهد. كليه كشورها بجز چهار كشور چين، ژاپن، كره و ايالات متحده، بطور كامل و يا عمدتاً كشورهاي گرمسيري هستند. چين و هند، هر دو برنج را در مناطق گرمسيري توليد مي‌كنند. اگرچه بيشترين سطح زير كشت برنج در هر دو كشور در رابطه با سيستم‌هاي رودخانه‌اي آنها در مناطق گرمسيري مي‌باشد، متوسط عملكرد كشورهاي گرمسيري اساساً كمتر از كشورهاي معتدله است: بين 3/4-2 تن در هكتار است، اما قابليت توليد برنج در در جنوب چين به طور متوسط 7/5 تن در هكتار در مقايسه با 6/5 تا 7/6 تن در هكتار در كشورهاي معتدله است. متوسط قابليت توليد برنج در كشورهاي گرمسيري توليد كننده بالا در حال حاضر، 8/2 تن در هكتار است و در طي دهه گذشته، 36/0 درصد افزايش يافته است.
جدول 1-1: كشورهاي عمده توليدكننده برنج، سطح زير كشت، عملكرد و توليد در سال 1991 در كشورهايي كه بيش از 5 ميليون تن در سال توليد دارند.
كشور
سطح زير كشت (ميليون در هكتار)
...