نام فایل : الگوهاي-نوظهور

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 2

حجم : 233 کیلوبایت

الگوهاي نوظهور
در سنجش پايداري توسعه
سيدکيانوش کلانتر
skkalantar@yahoo.com
کوروش برارپور
bararpoor@yahoo.com
چكيده
در دنياي امروز هيچ چيز به اندازه خوشبختي نسل بشر اهميت ندارد. در چند دهه گذشته و قبل از آن، تنها، سرانه توليد ناخالص ملي بالا، نشانه كاميابي ملتها به حساب ميآمد. اما دغدغة توسعه در پارادايم جديد، خوشبختي چندجانبه نسل بشر است. مقاله پيشرو، ضمن معرفي الگوهاي نوظهور در مفاهيم توسعه به مرور مباني و لزوم توجه به پايداري توسعه (توسط ملتها و دولتها) ميپردازد.
مقدمه
مفهوم توسعة پايدار تاكنون به روشهاي گوناگون در قالب مفاهيم متنوعي استفاده شده است، اما محوريترين ايده، مربوط به کميسيون جهاني توسعه و محيط زيست بوده كه در 1987 تببين شده است. بر اساس اين تعريف، توسعهاي پايدار است که بتواند «احتياجات نسل حاضر را بدون فدا كردن توانايي نسلهاي آينده براي برآوردهسازي نيازمنديهايشان تأمين كند.» (
World Commision on

Environment and Development, 1987
). از آن هنگام اين بيان موجز و پرمحتوا به‌طور گسترده از سوي دولتها، نهادهاي بينالمللي، سازمانها و شرکتهاي تجاري، مؤسسات علمي و دانشگاهي و گروههاي غيردولتي پذيرفته و به كار گرفته شده است (
Gladwin, 1997
). براين اساس به موازات آن كه ارتباط ميان رشد اقتصادي و ابعاد اجتماعي و زيستمحيطي توسعه بهتر درك ميشود، متخصصان و اقتصاددانان بر اين مهم همنوا ميشوند كه توجه يکجانبه به رشد اقتصادي، به نحو اجتنابناپذيري توسعه را ناپايدار ميسازد، يعني نميتواند براي مدت طولاني به همين سياق ادامه يابد. (
Soubbotina, 2004
).
دغدغة توسعه در پارادايم جديد، خوشبختي چندجانبه نسل بشر است. بر اين مبنا سرانه توليد ناخالص ملي بالا لزوماً نشانه خوشبختي مردم يك جامعه نيست، چرا كه معيارهاي ديگري نيز در اين بين تأثيرگذارند كه توليد ناخالص ملي با رويكرد اقتصادي محض، آنها را پوشش نميدهد. امروزه ادبيات توسعه با گذر از توجه صرف به سرمايههاي فيزيکي، ديگر انواع سرمايههاي تأثيرگذار در فرايند توسعه همانند سرمايههاي طبيعي (شامل مواردي همچون: خدمات، كاركردها، فرايندها و منابع زايشپذير بيولوژيك در کنار منابع زميني زايشناپذير نظير مواد معدني، سوختهاي فسيلي، آبهاي زيرزميني و ...)، سرمايههاي انساني (شامل مواردي همچون: دانش، مهارت، سلامتي، تغذيه، ايمني، امنيت و انگيزه انسانها) و سرمايههاي اجتماعي (شامل مواردي همچون: انسجام اجتماعي، اعتماد متقابل، تشخص فرهنگي، مشاركتپذيري و تشريك مساعي در امور، برابري فرصتها، آزادي تشكلهاي صنفي، نظم و ...) را نيز مورد توجه قرار داده است. (
Gladwin et al., 1995, White
, 2004)
اين نوشتار در ادامه، الگوهاي نوظهور در مفاهيم توسعه را معرفي و سپس مباني علمي الگوي راهبردي ارزيابي پايداري توسعه را تببين ميكند.
الگوهاي نوظهور در مفاهيم توسعه
پارادايمهاي جديد توسعه، معيارهاي اقتصادي را تنها، نمايندة بخشي از نيازهاي نسل بشر ميداند. براي مثال سازمان ملل متحد براي سنجش ميزان توسعهيافتگي كشورها، از الگويي با شاخص تركيبي به نام "شاخص توسعه انساني" (
Human development index
...